قیام مردم تبریز ، تقدیر را عوض کرد
قیام مردم تبریز در چهلم فاجعه قم
روز 29 بهمن 1356، كه مصادف با چهلم فاجعه 19 دی قم بود، در بسیاری از شهرها و نقاط كشور، مجلس ختم و سوگواری برگزار شد.
در روز نوزدهم دی، قیام مردم قم در اعتراض به چاپ مقاله اهانت آمیز با امضای مستعار احمدی رشیدی مطلق در روزنامه اطلاعات، توسط عوامل رژیم پهلوی به خاك و خون كشیده شد و در چهلم این فاجعه، مردم نقاط مختلف ایران خود را آماده برگزاری مراسم می‌كردند. در شهر تبریز نیز قرار بود مردم در مسجد قزللی (میرزاآقایوسف مجتهد) تجمع كنند.دعوت از سوی آیت الله قاضی طباطبایی و ده تن دیگر از علمای تبریز صورت گرفته بود. در روز 29 بهمن، مردم در مقابل این مسجد اجتماع كردند.
رییس كلانتری بازار به همراه عده‌ای مأمور، به مردم اعلام كرد كه متفرق شوند و با توهین به مسجد از ورود مردم جلوگیری کرد. جوانی غیرتمند به نام محمد تجلی از این توهین برافروخته می‌شود و با وی گلاویز می‌شود .
سرگرد مقصود حق شناس، رییس كلانتری بازار به همراه عده‌ای مأمور، به مردم اعلام كرد كه متفرق شوند و با توهین به مسجد از ورود مردم جلوگیری کرد. جوانی غیرتمند به نام محمد تجلی از این توهین برافروخته می‌شود و با وی گلاویز می‌شود كه حق شناس با اسلحه كمری‌اش این جوان 22 ساله را به شهادت می‌رساند. مردم خشمگین جنازه خون آلود شهید را برداشته و در خیابان‌ها به راه می‌افتند و به تدریج راهپیمایی گسترده‌ای شكل می‌گیرد. یحیی لیقوانی رییس ساواك تبریز با توجه به گسترش قیام مردمی با تهران تماس می‌گیرد و شاه به جمشید آموزگار دستور حفاظت از مناطق مهم و سركوب شدید مردم را می‌دهد.
شورای امنیتی استان، دستور استقرار یگان ها و ادوات نظامی از جمله تانك و نفربر را در سطح شهر می‌دهد كه با مقاومت و پایمردی مردم تبریز، این شهر از خون جوانان، بازاریان، دانشجویان، مردان و زنان، رنگین شده و پس از فاجعه خونین قم، جنایت دیگری بر جنایت های رژیم افزوده می‌شود. سرانجام ساعت 5 بعدازظهر نیروهای نظامی بر شهر مسلط شدند. در آمار ساواك چنین آمده است: « 581 نفر دستگیر، 9 نفر کشته، 118 نفر زخمی. 3 دستگاه تانك، 2 سینما، یك هتل، كاخ جوانان، حزب رستاخیز و تعدادی اتومبیل شخصی و دولتی به آتش كشیده شدند. » كشتار مردم تبریز، شاه را غافلگیر كرد چرا كه او به خیال خود توانسته بود پرده‌ای ضخیم بر روی فاجعه قم بكشد حتی اقدام دبیر كل سازمان ملل را به سود خود تمام كند و افكار خارجیان را از درك واقعیت فاجعه قم منحرف سازد؛ اما با قیام مردم تبریز، تقدیر به گونه دیگری رقم خورد .
مطلب مرتبط :
منبع :
مرکز اسناد انقلاب
تنظیم برای تبیان :
بخش هنر مردان خدا
