تبیان، دستیار زندگی
همخوانی قرآن بعد از گروه قدر توسط گروه‏های دیگر هم انجام شده؛ ولی تعداد این کارها آن‏قدر محدود است که این ابداع فعالان قرآنی با نام گروه قدر شناخته می‏شود. اما چرا گروه‏های دیگر تواشیح ایران کمتر سراغ این کار رفته‏اند؟ این سوالی است که مسلما لیائی، سرپرست
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

گروه تواشیخ قدر، سال‏ها با رنگ لباسی که می‏پوشیدند، شناخته می‏شدند آنها حالا 20 سال است که بی‏وقفه به همخوانی و اجرای ابتهالات مشغولند

کت قهوه‏ای‏‏ها(قسمت پایانی)

همخوانی قرآن بعد از گروه قدر توسط گروه‏های دیگر هم انجام شده؛ ولی تعداد این کارها آن‏قدر محدود است که این ابداع فعالان قرآنی با نام گروه قدر شناخته می‏شود. اما چرا گروه‏های دیگر تواشیح ایران کمتر سراغ این کار رفته‏اند؟ این سوالی است که مسلما لیائی، سرپرست گروه تواشیح قدر، می‏تواند پاسخ‏گوی آن باشد؛ «همخوانی قرآن خیلی سخت است. الان یک کار تواشیح را با یک گروه حرفه‏ای می‏توان با پنج جلسه تمرین آماده کرد. اما حداقل زمان لازم برای آماده کردن یک کار همخوانی قران، دو ماه است؛ البته اگر گروه هفته‏ای دو جلسه تمرین کنند بعضی وقت‏ها هم ممکن است آماده کردن یک کار همخوانی قرآن تا یک سال طول بکشد. از طرفی این کار زیاد طرفدار ندارد. در مراسم خیلی جا نیفتاده که به جای یک قاری، یک گروه را برای همخوانی قرآن دعوت کنند. همین دلایل هم باعث شده که گروه‏ها کمتر سراغ این هنر قرآنی بروند».

یک ویژگی‏ مهم در کار گروه تواشیح قدر وجود دارد که لیائی بر آن تاکید می‏کند؛ «مخالف استفاده از موسیقی در تواشیح هستیم تا به حال یک کار هم با موسیقی نداشته‏ایم. الان بیشتر گروه‏ها از موسیقی استفاده می‏کنند که اصالت تواشیح را از بین برده است. شاید زیبایی داشته باشد؛ ولی مسلما دیگر تواشیح نیست.

- موسیقی هرگز

«سبحانک ربی سبحانک، سبحانک ربی...» احتمالا با خواندن این اذکار، خیلی زود آهنگ خاصی در ذهنتان تداعی می‏شود که هنوز هم قبل از پخش اذان در شبکه‏های مختلف صدا و سیما شنیده می‏شود. این در حقیقت یک آرم مذهبی محسوب می‏شود که توسط گروه قدر به سفارش صدا و سیما ساخته شده است. کت قهوه‏ای‏ها یک با «ربنا» را هم خوانده‏اند که البته بعد از پخش ربنای استاد شجریان از رونق افتاد لیائی می‏گوید که بسیاری از آرم‏ها و تواشیح‏های معروف مذهبی‏ای که تاکنون از رادیو و تلویزیون پخش شده، کار این گروه است؛ «تا به حال حدود 100 کار تولید کرده‏ایم که شامل همخوانی قرآن، تواشیح، ابتهال و انواع آرم‏های مذهبی مختلف است. کارهای ترکیبی فارسی و عربی هم زیاد داشته‏‏ایم که بعضی از آنها توسط مرکز موسیقی حوزه هنری انتشار یافته است اتفاقاً این فارسی، عربی‏ها خیلی مورد توجه قرار گرفته و گروه‏های دیگر هم بیشتر سراغش رفته‏اند ما حتی سرود هم خوانده‏ایم. البته این فعالیت‏ها هیچ‏وقت شغل ما نبوده؛ بلکه علاقه شخصی‏مان بوده که سال‏هاست دنبال می‏کنیم».

کت قهوه‏ای‏ها در اولین دوره مسابقات کشوری تواشیح هم شرکت کردند و مقام اول را به دست آوردند؛ هر چند که بعد از آن دیگر سرو کله‏شان در هیچ دوره‏ای از مسابقات پیدا نشد اما شعرها و آهنگ‏های مذهبی کارهای مختلف گروه قدر از کجا می‏آید؟ سرپرست این گروه به صراحت اعتراف می‏کند که آنها در دو ... سه سال اول فقط از مصری‏ها و سوری‏ها تقلید می‏کردند. اولین کار غیر تقلیدی کت قهوه‏ای‏ها در وصف امام جواد علیه‏السلام است؛ «شعر عربی این کار را آقای فاطمی‏نیا انتخاب کرد. مرحوم شاهرخی هم شعر فارسی‏اش را سرود آقای شاهرخیان هم کار آهنگ‏سازی‏اش را انجام داد. این کار را در حضور رهبر معظم انقلاب و در اختتامیه مسابقات بین‏المللی قرآن اجرا کردیم که خیلی مورد توجه قرار گرفت آقا همان‏جا فرمودند که گروه‏های تواشیح دیگر هم باید از این جور کارها انجام دهند».

گروه قدر برای تولید تواشیح و دیگر کارهای مذهبی، شیوه‏های مختلفی دارند. یکی از روش‏هایشان این است که شعر عربی را پیدا کنند و سپس برایش آهنگی بسازند بیشتر تنظیم آهنگ‏ها در این سال‏ها هم توسط سرپرست گروه انجام شده است. گاهی هم آهنگ زیبایی به دستشان می‏رسد و آن را به شعرای عرب می‏دهند تا براساس آن آهنگ، شعری عربی بسرایند اگر قرار باشد کار ترکیبی ساخته شود، آنها دست به دامن شاعران ایرانی‏ای خواهند شد تا شعر فارسی هم سروده شود. البته یک ویژگی‏ مهم در کار گروه تواشیح قدر وجود دارد که لیائی بر آن تاکید می‏کند؛ «مخالف استفاده از موسیقی در تواشیح هستیم تا به حال یک کار هم با موسیقی نداشته‏ایم. الان بیشتر گروه‏ها از موسیقی استفاده می‏کنند که اصالت تواشیح را از بین برده است. شاید زیبایی داشته باشد؛ ولی مسلما دیگر تواشیح نیست. متاسفانه صدا و سیما مدتی هم به این کارها بها داد که باعث آسیب دیدن تواشیح شد».

- پایان دوره طلایی

گروه قدر علاوه بر اجرای برنامه‏های مختلف در کشور، تا به حال به 16 کشور دنیا هم اعزام شده‏اند تا مردمان دیگر کشورها هم از هنر ناب آنهایی نصیب نمانند عربستان، امارات، پاکستان، ترکمنستان، تایلند، بنگلادش، یمن، ترکیه، غنا، انگلیس، اتریش، کروواسی، بوسنی، دانمارک، نروژ، سوئد و اوکراین کشورهایی هستند که کت قهوه‏ای‏ها در آنها برنامه اجرا کرده‏اند.

اما حالا دیگر صدایشان کمتر شنیده می‏شود. کت قهوه‏ای‏ها سال‏هاست که در جعبه جادویی خودمان هم کمتر دیده می‏شوند. خیلی‏ها اصلا آنها را فراموش کرده‏اند. عصر طلایی گروه تواشیح قدر مثل خیلی از گروه‏های تواشیح دیگر به پایان رسیده است. این میان فقط می‏ماند پرده‏برداری لیائی از مقصران این اتفاق؛ «شبکه قرآن که راه افتاد شبکه‏های دیگر تلویزیون بسیار کمرنگ‏تر به تواشیح پرداختند رادیو قرآن هم همین تاثیر را داشت. کم‏کم تواشیح، مخاطبانش را از دست داد و کمتر از رسانه‏ها شنیده شد. آقای قرائتی هم بارها از تریبونی که در اختیار داشت با تواشیح مخالفت کرد ایشان می‏گفتند که این شعرها که در تواشیح‏ها خوانده می‏شود، عربی است و مردم چیزی از آن نمی‏فهمند. این مخالفت‏ها آنقدر زیاد و تاثیرگذار بود که حتی سازمان اوقاف هم چند سال مسابقات تواشیح را تعطیل کرد. این تعطیلی هم ضربه بزرگی به تواشیح وارد کرد. استفاده از موسیقی توسط گروه‏های تواشیح هم بی‏ثاثیر نبود. زمانی تواشیح آنقدر در کشورمان رونق داشت که از ما برای اجرای برنامه در یک سمینار تخصصی فیزیک هم دعوت کردند یک بار هم وزارت کشاورزی در سمیناری درباره سیب‏زمینی از ما دعوت کرد و ما هم رفتیم و برنامه اجرا کردیم!»

فاطمه عباسی، مجله قرآنی آیه


تنظیم: شکوری_کارشناس بخش قرآن