تبیان، دستیار زندگی
مقتدرترین چهره دربار پهلوی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اسدالله عَلَم
اسدالله اعلم

بزرگترین عامل اجرای نقشه انگلیسی ها

امیراسدالله علم فرزند محمد ابراهیم خان شوکت الملک، در سال 1298 شمسی در بیرجند متولد شد. از تحصیلات این خان زاده متمول در بیرجند اطلاع صحیحی در دست نیست. احتمالاً تحصیلات او بیش از دیپلم کشاورزی ادامه نیافت، هرچند در بیوگرافی های رسمی از او با عنوان «مهندس کشاورزی» یاد کرده اند در سن 20 سالگی با ملک تاج، دومین دختر قوام ازدواج نمود.اسدالله علم مقتدرترین چهره دربار پهلوی، بویژه در سال های 1340- 1356 بود. او در سالهای 1320- 1323 در ارتباط فعال با سرویس اطلاعاتی بریتانیا قرار گرفته و نقش حساسی در عملیات جاسوسی بویژه در تهران و شرق و جنوب ایران ایفا نمود و در رأس شبکه از عوامل اینتلیجنس سرویس قرار گرفت.

 او در 26 سالگی (1324) به فرمانداری کل بلوچستان منصوب شد. او نخستین بار در سن 29 سالگی در کابینه دوم ساعد (آبان 1327- فروردین 1329) وزیر کشاورزی شد که در کابینه علی منصور نیز این سمت را حفظ کرد و سپس در دولت رزم آرا وزیر کار شد و زمانی که به اتفاق رزم آرا وارد مسجد شاه می شد، نخست وزیر مقتدر و چهره آینده دار استعمار غرب [رزم آرا] مورد اصابت گلوله ی استاد خلیل طهماسبی قرار گرفتمقتدرترین چره و معدوم شد. علم در ماجرای کودتای آمریکایی انگلیسی 25-28 مرداد 1332 نقش فعالی ایفاء نمود و به تنهائی مبلغ یک میلیون دلار از محمدرضا پهلوی پاداش گرفت.

اسدالله علم در پیوند و اعتماد مقامات آمریکایی و انگلیسی با شاه نقش مهمّی برعهده داشت و توانست شاه را از پشتیبانی کامل آنان بهره مند سازد. او در سالهای 40-1342 در رأس دولت قرار گرفت و در همین سالهاست که طرح انجمنهای ایالتی و ولایتی تصویب می گردد و در اعتراض به آن هجوم به مدرسه فیضیه صورت گرفته و منتهی به دستگیری حضرت امام خمینی، قدس سره، و حوادث 15 خرداد می گردد که او این قیام مردمی را به شدت سرکوب می کند لکن خود نیز مجبور به کناره گیری می گردد او از اعضاء مهم فراماسونری است و در 25 فروردین 1357 در سن 58 سالگی به بیماری سرطان درگذشت.

اسدالله علم در پیوند و اعتماد مقامات آمریکایی و انگلیسی با شاه نقش مهمّی برعهده داشت و توانست شاه را از پشتیبانی کامل آنان بهره مند سازد

مقتدرترین چهره دربار

عبدالرحمن فرامرزی، مدیر روزنامه کیهان می گفت:

اسدالله اعلم

مقامات انگلیسی فعلاً در ایران از آقای عَلَم و تشکیلات ایشان [حزب مردم] حمایت می کنند و برای جلب نظر و همکاری بیشتر مردم مخصوصاً عده ای از نزدیکان، آقای علم را تقویت کرده و به مقامات حساس رسانیده اند تا افرادی که خواهان جاه و مقام هستند خود را به علم نزدیک سازند. فرامرزی گفت:

سناتور شدن دکتر خانلری موضوع ساده ای نیست زیرا دکتر خانلری در خواب نیز معاونت وزارتخانه ای را برای خود امکان پذیر نمی دانست و این موضوع در ورحیه استادن دانشگاه و جلب توجه آنان به سوی آقای علم بسیار مؤثر بوده است و هم چنین منتصر شهردار سابق، با وجود آن همه کثافت کاری و رسوایی چون از حمایت علم برخوردار بود نتوانستند علیه او اقدامی کنند و شغل حسّاس دیگری به او واگذار شده و از طرفی ایجاد پُست سرپرستی کل دانشجویان در اروپا برای تفضّلی از جمله مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد و تخمی است که جاسوسان خارجی آقای علم برای تقویت او پاشیده اند. فرامرزی گفت: علم چه از طرف خانم خود که اجدادش خدمات ذیقیمتی به انگلیسی ها کرده و شرح حال این خانواده در کتاب سایکس(1) نوشته شده و چه از طرف پدرش شخص مورد اعتمادی است و به طور قطع آینده کشور به دست علم خواهد بود و نامبرده بزرگترین عامل اجرای نقشه سیاسی انگلیسی ها در ایران خواهد بود. (گزارش به ساواک – 8/4/1336).


منبع: کتاب قصه ها و غصه ها(جلد اول)

تنظیم برای تبیان: عطاالله باباپور