خداشناس کافر!

داستان شیطان که در قرآن کریم آمده است نمونه‏ای از کفر قلب و تسلیم‏ عقل است. شیطان خدا را می‏شناخت، به روز رستاخیز نیز اعتقاد داشت ، پیامبران و اوصیاء پیامبران را نیز کاملا می‏شناخت و به مقام آنها اعتراف‏ داشت ، در عین حال خدا او را کافر نامیده و درباره‏اش فرموده است : « و کان من الکافرین »( بقره / . 34 ) . " و از کافران بود ".

دلیل بر اینکه از نظر قرآن ، شیطان خدا را می‏شناخت این است که قرآن‏ صریحا می‏گوید : او به خالقیت خدا اعتراف داشت، خطاب به خداوند گفت‏: « خلقتنی من نار و خلقته من طین »( اعراف / . 12 ) . " مرا از آتش آفریدی و او ( آدم ) را از گل ". و دلیل بر اینکه به روز رستاخیز اعتقاد داشت این است که گفت : « انظرنی الی یوم یبعثون »( اعراف / . 14 ) . " پروردگارا مرا تا روز رستاخیز مهلت بده ".

و دلیل بر شناخت وی انبیاء و معصومین را این است که گفت : « فبعزتک لاغوینهم اجمعین الا عبادک منهم المخلصین »( ص / 82 - . 83 ). " به عزت تو قسم که همه فرزندان آدم را گمراه می‏سازم مگر بندگان‏ خالص شده‏ات را ".

مراد از بندگان خالص شده که نه تنها عملشان مخلصانه است بلکه سراسر وجودشان از غیر خدا پاک و آزاد است ، اولیاء خدا و معصومین از گناهند ، شیطان آنان را نیز می‏شناخته است و به عصمت آنان هم معتقد بوده است . قرآن در عین اینکه شیطان را شناسای همه این مقامات معرفی می‏کند او را کافر می‏خواند و کافر می‏شناسد ، پس معلوم می‏شود :

تنها شناسایی و معرفت‏، یعنی تسلیم فکر و ادراک ، برای اینکه موجودی مؤمن شناخته شود کافی‏ نیست ، چیز دیگر لازم است . از نظر منطق قرآن چرا شیطان با اینهمه شناساییها ، از کافران محسوب‏ گشته است ؟ معلوم است ، برای اینکه در عین قبول ادراکاتش حقیقت را ، احساساتش‏ به ستیزه برخاست ، دلش در برابر درک عقلش قیام کرد ، از قبول حقیقت‏ اباء و استکبار نمود، تسلیم قلب نداشت.

منبع:

عدل الهی، شهید مطهری، ص 353