مرحوم آیة الله میرزا هاشم آملی
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
از امام راحل قدس سره نقل است كه «مرحوم شاه آبادی مطالب را از شارح فصوص، بهتر بیان می كرد»
«حتی اگر هفتاد سال استادشان درس می گفتند بنده در درسشان شرکت می کردم.»
مرحوم آیة الله میرزا هاشم آملی
مهارت ایشان تنها در فلسفه و عرفان نیست؛ مهارت شان در فقه و اصول بیش از فلسفه است. لكن فقه و اصولِ ایشان را، آن جنبه عرفان ایشان مستور كرد و سبب شده كه معروفیت ایشان در فقه و اصول مكشوف نشود.
مرحوم آیة الله والد (رحمة الله علیه) علاوه بر آنكه از مهارت كافی در فقه، اصول، فلسفه و عرفان برخوردار بود، در علوم دیگر مانند طب تبحر كافی داشت و استادی مسلّم در بعضی از علوم غریبه و ریاضیات بود.
«ایشان بر این باور بود كه ذلت و عزت انسان ها دست خداست از این رو از بیان هیچ مسئله ای واهمه نداشت»
به دفعات می دیدم وقتی سر از سجده بر می دارد، اشک از چشمانش سرازیر شده بود: به طوری که همه صورتش را خیس کرده بود و نورانیت عجیبی در صورت ایشان مشاهده می شد.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
آیت الله شاه آبادی می تواند به عنوان چهره ای كه بنیادهای شخصیت امام(ره) را شكل داده است، شناخته شود. آیت الله شاه آبادی به لحاظ نظری استاد عرفان محسوب می شود. او همچنین فقیه نوآور و در عین حال یك مبارز بزرگ است كه در مقابل دیكتاتوری رضاخان قدعلم كرد. در فلسفه می توان او را پیرو ملاصدرا و حكمت متعالیه دانست. البته او آرای مستقل و نقادانه ای نیز در این زمینه دارد. در عرفان گرچه می توان او را در ذیل عرفان ابن عربی به حساب آورد؛ اما نقدهای بسیاری به محی الدین ابن عربی داشته است. در حوزه عرفان عملی و اخلاق نیز او الگو و فرد خودساخته ای بود.
نوآوری و حركت مطابق با زمان از ویژگی های منحصر به فرد این عالم بزرگ بوده است.
من هرگز از امام نشنیدم که اسم مرحوم شاه آبادی را بیاورند و دنباله اش « روحی فداه» را نگویند.
از قول امام نقل شده که فرمودند:
« من در عمر خود، روحی لطیف تر از روح مرحوم شاه آبادی ندیدم.»
و سپس ادامه دادند که:
« ایشان، صرف نظر از چنین فقاهت، فلسفه، عرفان که کم نظیر بودند در سیاست نیز کم نظیر بودند.»
منبع:سایت آستانه حضرت معصومه
تهیه وتنظیم: فریادرس گروه حوزه علمیه
