تبیان، دستیار زندگی
به سال 1292 ق غنچه دیگری در این بهارستان بارور شكفته شد كه عطر خوشبویش سالهای سال دل شیداییان را مالامال از عشق به حق و اولیایش كرد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

حضرت آیت الله العظمی محمد علی شاه آبادی

طلوع ستاره

طلوع ستاره

تحصیلات

اجتهاد در جوانی

سفر به دیار پاک نجف

بازگشت به ایران

هجرت به قم

دوباره بازگشت

طلوع ستاره

به سال 1292 ق غنچه ديگري در اين بهارستان بارور شكفته شد كه عطر خوشبويش سالهاي سال دل شيداييان را مالامال از عشق به حق و اوليايش كرد.  عارف کامل و  فقیه مبارز، آیة الله میرزا محمد علی شاه آبادی  در اصفهان در بیت  فقیه ربانی، آیة الله میرزا محمد جواد اصفهانی ( بید آبادی) رحمة الله علیه دیده به جهان گشود. آية الله بيدآبادي که خود فقيهي وارسته بود به تربيت فرزندانش همت و توجه فوق العاده اي داشت و به برکت همين تلاش ، فرزندانش هر يک چون ستاره اي تابناک بر تارک حوزه هاي علميه درخشيدند.

تحصیلات

محمد علي، مقدمات علوم را نزد پدر آموخت و آنگاه در کلاس درس برادر بزرگترش (شيخ احمد مجتهد) که يکي از اساتيد معروف آن روز اصفهان بود حاضر شد و چون به دهمين بهار عمر قدم نهاد در درس آية الله ميرزاهاشم خوانساري (نويسنده کتاب مباني الاصول ) شرکت نمود و معلم درس رياضيات وي نيز آقا ميرزاعبدالرزاق سرتيپ بود.

در سال 1304 ق . ناصرالدين شاه قاجار، آية الله بيدآبادي را به همراه دو فرزندش محمد علي و علي محمد به تهران تبعيد کرد و محمد علي در تهران در درس فقه و اصول آية الله ميرزا حسن آشتياني - که خود از شاگردان بزرگ آية الله شيخ مرتضي انصاري بود - شرکت نمود و فطرت توحيدي و عشق به شناخت معارف الهي او را به درس فلسفه حکيم بزرگ ميرزا ابوالحسن جلوه مشتاق ساخت .

اجتهاد در جوانی

ميرزا محمد علي نخستين سالهاي بلوغ را پشت سر مي گذاشت که در کلاس ‍ درس عرفان نشست و آنگاه که وارد هيجدهمين سال عمر خود شد در سال 1310 ق . به درجه اجتهاد نايل آمد. او در سال 1312 ق . اولين و بهترين استاد خود يعني پدر مهربانش را از دست داد ولي اين حادثه تلخ نتوانست در روح او خللي ايجاد کند و به رغم مشکلات فراوان به تحصيل ادامه داد. وي حدود شانزده سال در تهران اقامت کرد و در اين مدت علاوه بر تحصيل به تدريس اشتغال داشت.

سفر به دیار پاک نجف

در سال 1320 ق . ميرزا محمد علي به قصد عزيمت به نجف اشرف و حضور در درس آية الله العظمي محمد کاظم خراساني (مشهور به آخوند خراساني ) ابتدا راهي اصفهان شد و پس از دو سال اقامت در آنجا راهي نجف گرديد. در اين سفر مادر و پدر همسرش نيز او را همراهي مي کردند.

در اين زمان ميرزا محمد علي با آنکه خود مجتهد بود با شور و شوقي وصف ناپذير درس آخوند خراساني حاضر مي شد. اقامت ايشان در نجف هفت سال طول کشيد و طي آن توانست در دو دوره کامل درس خارج اصول آخوند شرکت کند که نتيجه آن يک دوره شرح بر کتاب کفاية الاصول است که به قلم ايشان نگارش يافته است .

همچنين ايشان در نجف در درس آية الله شيخ فتح الله شريعت (شيخ ‌الشريعه ) و آية الله ميرزا محمد حسن خليلي شرکت مي جست .

پس از رحلت آخوند خراساني - که آقا ميرزا محمد علي براي ايشان احترام فوق العاده قائل بود و او را عقل مجسم مي شمرد - جناب ميرزا راهي سامرا شد تا از خرمن علوم آية الله العظمي ميرزا محمد تقي شيرازي خوشه چيني کند. ايشان پس از درس استاد در جايگاه تدريس مي نشست و بسياري از شاگردان استاد در کلاس او شرکت مي کردند در اين ميان ميرزاي شيرازي خود نيز بهآية الله شاه آبادي توجه ويژه اي داشت و به همين دليل است که

آية الله شاه آبادي يکي از شش نفري است که از ميرزاي شيرازي گواهي اجتهاد دريافت کرده است.

آيات عظام شيخ ‌الشريعه اصفهاني ، سيد اسماعيل صدر، شرياني ، ميرزا خليل تهراني هم به عارف کامل شاه آبادي گواهي اجتهاد داده بودند.

بازگشت به ایران

آيت حق ، شاه آبادي بعد از هشت سال اقامت در عراق به رغم ميل باطني خود و به خاطر درخواست مادرش - که دوري از ديگر فرزندان کاسه صبرش را لبريز کرده بود - به طرف ايران حرکت کرد و آنگاه که علماي سامرا دريافتند که ايشان در حال آماده سازي وسايل سفر براي حرکت به طرف ايران است با اصرار زياد از ايشان خواستند که در سامرا بماند ولي ايشان رضايت مادر را که رضايت خداوند در آن بود به تدريس و اقامت در سامرا ترجيح داده و به طرف اصفهان به راه افتاد.

چون مردم تهران از ورود آية الله شاه آبادي به ايران مطلع شدند از ايشان خواستند که به تهران برود و وي پذيرفت و چون منزل ايشان در خيابان شاه آباد (جمهوري اسلامي کنوني ) بود به آية الله شاه آبادي معروف شد.

ايشان نخست در منزل اقامه جماعت و سخنراني مي نمود و بعد به سبب کمبود جا سنگر را به مسجد سراج الملک منتقل کرد.

آن بزرگوار از سال 1330 ق . تا 1347 ق . در تهران اقامت داشت . در آن زمان چون تازه رضاخان به قدرت رسيده بود يکي از مهم ترين اقدامات آية الله شاه آبادي مبارزه با ظلم ستم شاهي وي بود، چنانکه امام ((قدس سره )) مي فرمايند:

((مرحوم آية الله شاه آبادي علاوه بر آنکه يک فقيه و عارف کامل بودند يک مبارزه به تمام معنا هم بودند.))

در اوج خفقان رضاخاني ، آية الله شاه آبادي ، از علماي تهران و ديگر شهرها خواست که در اعتراض به ستمهاي شاه در پناه حضرت عبدالعظيم در شهر ري گرد آمده ، متحصن شوند. ولي علما نتوانستند ايشان را همراهي کنند ودر حالي که تنها دو نفر ايشان را همراهي مي کردند دست از مبارزه خود برنداشت و چون ماه محرم بود همه روزه با سخنرانيهاي کوبنده فجايع رژيم را براي مردم بازگو مي نمود.

هجرت به قم

آیة الله شاه آبادی در سال 1347 ق. ( 1307 شمسی) و در سن 55 سالگی به حوزه ی نوپا و جدید التأسیس قم عزیمت نمود  و به اشتغالات علمی و تربیت طلاب همت گماشت . و به تعليم و تربيت طلاب علوم ديني همت گمارد.

برجسته ترین شخصیتی که از انفاس قدسیه این عارف بهره برد ، امام خمینی  بود که در تمام مدت 7 سال اقامت مرحوم شاه آبادی در قم، در زمینه ی عرفان از ایشان کسب فیض نمود.

دوباره بازگشت

آية الله شاه آبادي هفت سال در قم اقامت گزيد. زماني نيز مردم تهران به قم آمده ، از ايشان خواستند به تهران مراجعت کند و وي به رغم ميل باطني خود، در پي احساس وظيفه در سال 1354 ق . راهي تهران شد. ابتدا حدود دو سال در مسجد امين الدوله - واقع در بازار چهل تن - به امامت جماعت و ارشاد و هدايت پرداخت و آنگاه که يکي از شبستانهاي مسجد جامع - که قبل از آن تبديل به انبار شده بود - آماده شد، نماز و سخنراني را بدانجا منتقل نمود و از آن پس مسجد جامع سنگر مبارزه با رضاخان گرديد.


منابع:

مقاله نیم نگاهی به زندگي فقيه بزرگ و عارف کامل آية الله شاه آبادي (قدس سره)0

سایت صالحین

سایت حوزه نت

تهیه و تنظیم: فریادرس گروه حوزه علمیه