مسلمانی خود را بسنجیم
حق و باطل را چگونه بشناسیم؟
اول ماه صفرالمظفر مصادف است با آغاز مرحله ی نهایی جنگ صفین میان سپاهیان امام علی (علیه السلام) و لشکریان معاویه در سال 37 هجری قمری. با واکاوی و نگرشی دقیق در جریان این جنگ و مطالعه ی تاریخ, و نیز دقت در سخنرانی ها و گفتگوهایی که در خلال این واقعه ی مهم در صفحات تاریخ ثبت است, معیار چگونگی تمسک به حق, برای هر فرد منصفی به دست می آید. به نمونه هایی از این گفتگوها و سخنان نورانی امیرالمومنین علی (علیه السلام) اشاره
می کنیم:
اعتراف های عمرو عاص
زمانی که معاویه صحنه ی جنگ را از دست رفته می بیند, از پیر سیاست جبهه ی باطل, عمرو عاص, جهت برون رفت از گرداب هلاکت, طلب یاری می کند. عمروعاص رو به معاویه کرده وگفت: «می خواهی با مردی نبرد کنی که با محمد خویشاوندی نزدیک دارد و در اسلام دارای قدم راسخ و استوار است. او در فضیلت و معنویت و آشنایی به رموز جنگ بی همتاست. او با یاران انگشت شمار محمد و با قهرمانان و قاریان و شریف ترین افراد آنان به جنگ تو آمده است و برای آنان در نفوس مسلمانان هیبت و بزرگی است. لازم است شامیان را در سخت ترین مواضع و تنگناها قرار دهی و پیش از آنکه طول مدت جنگ در آنان ایجاد ملالت کند ایشان را تطمیع کنی و هرچه را فراموش می کنی، این را فراموش مکن که تو بر باطلی.»درس آموزی شیطانی معاویه
معاویه از سخنان پیر سیاست پند آموخت و فهمید که یکی از عوامل جذب شامیان به میدان نبرد تظاهر به دین وتقوی و ورع است گر چه در دل از آن اثری نباشد. از این رو، فرمان داد که منبری ترتیب دادند و سران سپاه شام را به حضور طلبید وبر فراز منبر قرار گرفت و همچون فردی سوخته دل برای دین و مذهب اشک تمساح ریخت وگفت:«ای مردم، جان ها وسرهای خود را به ما بسپارید. سست مشوید و دست از یاری مکشید. امروز روزی پر خطر است، روز حقیقت و حفظ آن است.شما بر حق هستید و در دست شما حجت است. شما با کسی نبرد می کنید که بیعت را شکسته و خون حرامی را ریخته است و در آسمان کسی او را معذور نمی شمارد.»
روشنگری امام علی علیه اسلام
به امام علیه السلام گزارش رسید که معاویه از طریق حیله و نیرنگ و تظاهر به دین شامیان را به جنگ دعوت می کند. لذا آن حضرت دستور داد که همگان در نقطه ای گرد آیند. راوی می گوید: امام را دیدم در حالی که بر کمان خود تکیه کرده و یاران پیامبر را به دور خود گرد آورده بود و می خواست مردم آگاه شوند که یاران پیامبر در گرداگرد او هستند. پس ستایش خدا را بجا آورد وچنین گفت:
«مردم سخنان مرا بشنوید و آن را به خاطر بسپارید. خودخواهی از گردنکشی است و نخوت از کبر و خودبینی، و شیطان دشمن حاضری است که به شما وعده باطل می دهد. آگاه باشید که مسلمان برادر مسلمان است. ناسزا مگویید و دست از یاری مکشید. شریعت دین یکی و راه های آن هموار است. هرکسی آن را گرفت به آن پیوسته و هر کس آن را ترک کند از آن خارج شده و هرکس از آن جدا شود نابود گردیده است. آن کس که امین شمرده شود ولی خیانت ورزد، یا وعده کند اما تخلف نماید، گفتگو کند ولی دروغ بگوید، مسلمان نیست.
ما خاندان رحمت هستیم. گفتار ما راست و کردار ما برتری است. از ماست خاتم پیامبران و در ماست رهبری اسلام و از ماست قاریان کتاب خدا، من شما را به سوی خدا و پیامبر و جهاد با دشمن وی و پایداری در راه آن و کسب رضای خدا و به پا داشتن نماز و پرداختن زکات و زیارت خانه خدا و روزه ی ماه رمضان و کوشش در رساندن بیت المال به اهلش دعوت می کنم.
از شگفتی های جهان است که معاویه اموی و عمرو عاص سهمی بر آن شدند که مردم را به دین داری تشویق کنند! شما می دانید که من هرگز با پیامبر مخالفت نکرده ام و در مواضعی که قهرمانان عقب می کشیدند و ترس و لرز آنان
را فرا می گرفت جانم را سپر او قرار می دادم. سپاس خدا را که مرا به این فضیلت گرامی داشت. پیامبر خدا جان سپرد
در حالی که سر او در آغوش من بود، و به تنهایی او را غسل دادم و فرشتگان مقرب بدن او را از این سو به آن سو بر
می گردانیدند. به خدا سوگند که هیچ امتی پس از رحلت پیامبر خود دچار اختلاف نگشت مگر اینکه اهل باطل بر اهل حق غلبه کرد.»
برگرفته از کتاب «فروغ ولایت» نوشته حضرت آیت الله سبحانی
گروه دین و اندیشه - مهدی سیف جمالی
