خیالتان از عذاب قبر راحت!

از پیامبر گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) نقل شده: از «اُبَىّ بن كعب» سؤال كرد: كدام آیه برترین آیه كتاب اللّه است؟ عرض كرد: اَللّهُ لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْحَىُّ الْقَیُّومِ، پیامبر(صلى الله علیه وآله) دست بر سینه او زد و فرمود: دانش بر تو گوارا باد، سوگند به كسى كه جان محمّد(صلى الله علیه وآله) در دست او است این آیه داراى زبان و دو لب است كه در پایه عرش الهى تسبیح و تقدیس خدا مى گوید.

در حدیث دیگرى از على(علیه السلام) از پیامبر(صلى الله علیه وآله) مى خوانیم كه فرمود: سَیِّدُ الْقُرْآنِ الْبَقَرَةُ وَ سَیِّدُ الْبَقَرَةِ آیَةُ الْكُرْسى. یا عَلِىُّ! اِنَّ فِیْها لَخَمْسِیْنَ كَلِمَةً، فِى كُلِّ كَلِمَة خَمْسُونَ بَرَكَةً: «برگزیده قرآن سوره بقره و برگزیده بقره، آیة الكرسى است، در آن پنجاه كلمه است و در هر كلمه اى پنجاه بركت است».

همینطور در حدیث دیگرى از امام باقر(علیه السلام) آمده است: «هر كس آیة الكرسى را یك بار بخواند، خداوند هزار امر ناخوشایند از امور ناخوشایند دنیا، و هزار امر ناخوشایند از امور ناخوشایند آخرت را از او بر طرف مى كند كه آسان ترین ناخوشایند دنیا، فقر، و آسان ترین ناخوشایند آخرت، عذاب قبر است».

روایات در فضیلت این آیه شریفه بسیار زیاد است و در كتب علماى شیعه و اهل سنت نقل شده است، ما این بحث را با دو حدیث دیگر از رسول اللّه(صلى الله علیه وآله)پایان مى دهیم، فرمود: أُعْطِیتُ آیَةَ الْكُرْسِیِّ مِنْ كَنْز تَحْتِ الْعَرْشِ وَ لَمْ یُؤْتَها نَبِیٌّ كانَ قَبْلِى: «آیة الكرسى از گنجى زیر عرش الهى به من داده شده است و به هیچ پیامبرى قبل از من داده نشده».

دو برادر به حضور پیامبر(صلى الله علیه وآله) رسیده، عرض كردند: براى تجارت به «شام» مى رویم، به ما تعلیم فرما چه بگوییم (تا از شرّ اشرار مصون بمانیم)؟فرمود: هنگامى كه به منزلگاهى رسیدید و نماز عشا را خواندید، موقعى كه یكى از شما در بستر قرار مى گیرد، تسبیح فاطمه زهراء(علیها السلام) بگوید و سپس آیة الكرسى بخواند، فَإِنَّهُ مَحْفُوظٌ مِنْ كُلِّ شَیْء حَتّى یُصْبِحَ: «مسلماً او از همه چیز تا صبح در امان خواهد بود».سپس در ذیل این حدیث آمده است: در یكى از منزلگاه ها دزدان قصد هجوم به آنها را داشتند اما هر چه تلاش كردند موفق نشدند.به یقین، این همه اهمیت كه به آیة الكرسى داده شده است به خاطر محتواى مهم و برجسته آن است.

در این كه آیا آیة الكرسى فقط همین یك آیه است كه از «اللّهُ لا اِلهَ اِلاّ هُو» شروع مى شود، و به «هُوَ الْعَلِىُّ الْعَظِیْمِ» ختم مى گردد. یا این كه دو آیه بعد، نیز جزء آن است؟ بنابراین اگر در جایى مثل نماز لیلة الدفن دستور داده شده آیة الكرسى بخوانند، باید هر سه آیه خوانده شود. قرائنى در دست است كه نشان مى دهد: همین یك آیه است، این قرائن عبارت است از:

الف ـ تمام روایاتى كه در فضیلت آن وارد شده و از آن تعبیر به آیة الكرسى كرده، همه نشان مى دهد: یك آیه بیش نیست.

ب ـ تعبیر به «كرسى» فقط در آیه اول است و نام گذارى به آیة الكرسى نیز مربوط به همین آیه است.

ج ـ در بعضى از احادیث به همین معنى تصریح شده، مانند: حدیثى كه در «امالى شیخ» از امیرمؤمنان على(علیه السلام)نقل شده است كه ضمن بیان فضیلت آیة الكرسى، از «اَللّهُ لا اِلهَ اِلاَّ هُو» شروع فرمود تا، «وَ هُوَ الْعَلِىُّ الْعَظِیْمِ».

د ـ «مستدرك سفینة البحار»، از مجمع نقل مى كند: وَ آیَةُ الْكُرْسِى مَعْرُوفَةٌ وَ هِىَ اِلى قَوْلِهِ وَ هُوَ الْعَلِىُّ الْعَظِیْمِ: «آیة الكرسى معروف است و آن تا و هو العلى العظیم است».

هـ ـ در حدیثى از امام على بن الحسین(علیهما السلام) مى خوانیم كه پیامبر اكرم (صلى الله علیه وآله)فرمود: كسى كه چهار آیه از اول سوره «بقره» و آیة الكرسى، و دو آیه بعد از آن و سه آیه از آخر «بقره» را بخواند، هرگز ناخوشایندى در خودش و مالش نمى بیند و شیطان به او نزدیك نمى شود، و قرآن را فراموش نمى كند.از این تعبیر نیز استفاده مى شود كه آیة الكرسى یك آیه است.

و ـ در بعضى از روایات وارد شده كه آیة الكرسى پنجاه كلمه است و در هر كلمه اى پنجاه بركت است شمارش كلمات آیه نیز نشان مى دهد: تا «وَ هُوَ الْعَلِىُّ الْعَظِیْم» پنجاه كلمه است. آرى، در بعضى از روایات دستور داده شده است: تا «هُمْ فِیْها خالِدُونَ» بخواند، بى آن كه عنوان آیة الكرسى، مطرح باشد.به هر حال، آنچه از قرائن بالا استفاده مى شود این است كه: آیة الكرسى یك آیه بیشتر نیست.

منبع: تفسیر نمونه، جلد 2، صفحه 305.