موعود در قرآن قسمت پایانی: امامی که آرزوی پیامبران را برآورده خواهد
مقاله‌ای كه پیش روی شماست به بررسی شش آیه از آیات قرآن درباره وعده جهانی حكومت حضرت مهدی خواهد پرداخت.
مقاله را میتوان در این جمله خلاصه كرد كه خداوند در این آیات تحقق یك حكومت الهی و عادلانه را در سراسر كره زمین وعده داده است و شكست كفر و نفاق و فسق، و طنین انداز شدن ندای اللَّه اكبر و توحید را در سراسر زمین حتمی دانسته كه این وعده تا كنون محقق نشده است لیكن حتماً روزی محقق خواهد شد و این همان روز قیام حضرت مهدی است.
آیه ششم
«وَ لَقَدْ سَبَقَتْ كَلِمَتُنَا لِعِبَادِنَا الْمُرْسَلِینَ إِنَّهُمْ لَهُمُ الْمَنصُورُونَ وَ إِنَّ جُندَنَا لَهُمُ الْغَالِبُونَ". 1
و قطعاً فرمان ما درباره بندگان فرستاده ما از پیش [چنین] رفته است: كه آنان [بر دشمنان خودشان] حتماً پیروز خواهند شد و سپاه ما هرآینه غالبآیندگانند.
نكتهها
1- خداوند وعده داده است كه پیامبران خود را پیروز گرداند و آنان را یاری رساند.
2- در اینكه مراد از نصرت آنان چیست - در صورتی كه برخی از آنان نه تنها یاری نشده بلكه كشته شدهاند - اقوالی گفته شده است.
3- برخی گفتهاند منطق و استدلال آنان را قوی قرار دادهایم تا بر استدلال سست مخالفان چیره شوند.
4- گرچه انبیا از استدلال و منطق قوی برخوردار بودهاند، ظهور آیه، پیروزی در عالم واقعیت است، نه عالم استدلال.
5 - برخی گفتهاند مراد انتقام كشیدن از مخالفان آنان است؛ با نابود كردن آنان بوسیله امدادهای آسمانی، مانند غرق كردن و....
6 - این نوع یاریرسانی، ویژه بعضی از انبیا بوده است، نه همه آنها، و ومفاد آیه وعده پیروزی به همه آنان است.
7- به نظر میرسد پیروزی انبیا عبارت است از تحقق یافتن اهداف توحیدی آنان، و این در گذشته پدید نیامده است. پس بهطور قطع در آینده است.
8 - میتوان گفت این آیه وعده به ظهور حضرت مهدی است كه در زمان آن حضرت بانگ توحید در جهان طنین انداز میشود.
9- رجعت نیز ممكن است مصداق دیگری از این آیه باشد.
بررسی نظرات
از جمع بندی نظرات مفسران استفاده میشود كه بعضی وعده خداوند به پیروزی را، پیروزی در استدلال و منطق و یا نابودی امتهای متخلّف و یا پیروزی بعضی از انبیا در زمانی خاص معنی كردهاند. هیچ كدام از این اقوال درست نیست و جواب آن در تفسیر آیه 21 مجادله گذشت. زیرا مفاد آیه پیروزی یقیناً برای همه پیامبران است و ظهور پیروزی، غلبه در برپایی اهداف آنان است و این امر فقط در سایه قوّت استدلال به دست نمیآید.
در آیه از وعده پیروزی همه پیامبران یاد شده است و این فقط با نابودی چند امت در زمان چند پیامبر تحقق نمییابد. این آیه وعده برای پیروزی همه انبیا - مانند آیه 21 مجادله - است و این پیروزی در تاریخ گذشته رخ نداده است. پس به ناچار باید در آینده رخ دهد و این با ظهور حضرت مهدی منطبق است، كه هدف تمام انبیا در آن زمان محقق شده، ندای توحید در دور افتادهترین نقاط جهان طنین انداز خواهد بود.
سید عبـاس سید كریـمی حسینی
تنظیم برای تبیان: حسین عسگری
1- صافات/173 - 171:37.
