کتاب "موسیقی عاشورا" منتشر شد

کتاب "موسیقی عاشورا" تالیف تورج زاهدی و تولید پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی حوزه هنری است که همزمان با ماه محرم توسط انتشارات سوره مهر منتشر شد.

در این کتاب، نویسنده ضمن نگاه تاریخی به مراسم عزاداری اباعبدالله الحسین، موسیقی عاشورایی را مورد بررسی قرار داده است.

در بخش مقدمه این کتاب می خوانیم: وقتی دهه عاشورا آغاز می شود، همه ما بی توجه به اینکه میزان تعهد و تقید و صاحب قدمی مان چقدر است ، گوش جان به نوحه هایی می سپاریم که در رثای سرور شهیدان حسین بن علی ( ع ) خوانده می شود و حتی با آنها دم می گیریم و ترجیع بندها را به اتفاق هم تکرار می کنیم . این گونه مراثی که همگی به کمک موسیقی و در دستگاهها و مقام های موسیقایی بیان می شوند، از کودکی در ضمیر ناخودآگاه ما نقش می بندند و در تمامی عمر، همراه و در یاد ما می مانند.

به اعتقاد نویسنده کتاب، موسیقی مذهبی در ایران به چهار شاخه تقسیم می شود که عبارتند از روضه خوانی، نوحه خوانی، اذان و مناجات و تعزیه و شبیه خوانی؛ بر این اساس سه شاخه از چهار شاخه کلی موسیقی مذهبی به عاشورا و امام حسین (ع) مرتبط است.

زاهدی در این کتاب به نوحه خوان ها و روضه خوان های معروفی همچون سید محمود واعظی، لسان طالقانی و اعتماد شیرازی اشاره و از کار آنها به عنوان شاخه ای از موسیقی مذهبی تعریف کرده است.

وی در این مسیر برای اعتبار گفته خود از سخن استادانی همچون "روح الله خالقی" و کتاب هایی همچون "سرگذشت موسیقی ایران" به عنوان شاهد و منبع بهره برده است.

نقدی بر قطعه "عاشورا برای پیانو تنها" اثر "جواد معروفی" بخش دیگری از این کتاب است. زاهدی در این قسمت بر این باور است که قطعه عاشورا هر چند در کل موفق است، ولی در جزئیات و دقایق و ظرایف ساختاری اش کم می آورد و نمی تواند به انسجام کامل دست پیدا کند.

در این کتاب بخشی نیز به نت های عاشورایی اختصاص یافته که در این بخش، قسمت هایی از تصنیف «رو سر بنه به بالین» و سرود مشهور «ای ایران» که از روی برخی از نوحه و تصنیف های عاشورایی برداشت شده، آمده است.

"تورج زاهدی" در نگارش کتاب "موسیقی عاشورا" از منابعی همچون "گلبانگ محراب تا بانگ مضراب"، "چهره های موسیقی ایران"، "تاریخ تحول ضبط موسیقی در ایران"، "موسیقی تعزیه" و "تاریخ موسیقی نظامی ایران" استفاده کرده است.

کتاب "موسیقی عاشورا" در 136 صفحه و قطع رقعی در تیراژ 2500 نسخه و با قیمت25 هزار ریال منتشر شده است.

تنظیم برای تبیان : مسعود عجمی