حکایت رمل های بستان (2)
بازنگری عملیات طریق القدس ( آزادسازی بستان )
ویژگی ها ی عملیات طریق القدس را در قسمت قبل بررسی کردیم و اکنون ادامه اثار عملیات را بیان می کنیم .
... از این پس "تهاجم" و "ابتکار عمل" در صحنه نبرد، در اختیار رزمندگان اسلام قرار گرفت. "تداوم عملیات" و "سرعت عمل" در اجراء مهمترین عامل در مختل کردن سیستم تصمیم گیری دشمن بود. از نظر دشمن، صحنه داخل کشور که یکی از مبانی و فرضیات اساسی عراق در ارزیابی ضعف های جمهوری اسلامی، محسوب می شد، دگرگون شده، و جبهه های جنگ نیز شاهد حماسه آفرینی رزمندگان و بیرون راندن متجاوزین بود. دشمن، از این پس نیاز به "زمان" و "حفظ وضع موجود"، برای اتخاذ تصمیم نهائی در مورد ادامه استقرار در مناطق اشغالی یا فرار و عقب نشینی داشت، لذا اقدامات مشروحه زیر را انجام داد:
1- حمایت از نیروهای ضد انقلاب داخلی: جبهه متحد ضد انقلاب که در حال تلاشی و هزیمت بود، در تحلیلهای خود، ادامه پیروزیهای جمهوری اسلامی را به منزله تثبیت جمهوری اسلامی تلقی می کرد. از سوی دیگر، دشمن نیز واگذاری مناطق اشغالی را از قبل کسب امتیاز سیاسی، نوعی شکست فاحش سیاسی- نظامی برای خود می دانست، در نتیجه، بقاء و حیات "ضد انقلاب داخلی" و "نیروهای متجاوز" از سوی رزمندگان اسلامی، در معرض تهدید قرار گرفته بود. بر این اساس، پیوند میان ضد انقلاب و عراق، از وجه اشتراک بنیادی تری برخوردار شده بود. لذا، تجدید نظر نسبت به بهره برداری از اهرم ضد انقلاب داخلی، به صورتی جدی تر، از همین زمان آغاز شده و بعدها، با ورود سر کرده فراری منافقین به بغداد، شکل جدیدی به خود گرفت.
2- تاخیر و تعویق عملیات آتی رزمندگان اسلام: با تجاربی که دشمن، از دو عملیات "ثامن الائمه" و "طریق القدس" اندوخته بود، زمان انجام عملیات آتی رزمندگان اسلام را در نزدیک "22 بهمن" پیش بینی کرده و با توجه به تجمع رزمندگان اسلام در منطقه شوش، نسبت به انجام عملیات در این محور حساس شده بود. یکی از فرماندهان دشمن، در مورد نگرانی آنها از تجمع رزمندگان اسلام در محور شوش- دزفول، می گوید:
"تجمع نیروهای ایرانی در محور شوش، ذهن فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق را به طور عمده ای به خود مشغول کرده بود، چرا که شکست فاحش عراق در شرق کارون و بستان، هنوز در مقابل چشمهایشان جلوه گر بوده و از این خوف داشتند که چنین شکستهائی مجدداً تکرار شود.
دشمن، بر اساس درک جدید نسبت به تحرکات رزمندگان اسلام، تهاجم به تنگه چزابه را با اهداف ذیل انجام داد:
- انهدام نیروهای اسلام.
- برهم زدن سازماندهی نیروها.
- تاخیر در انجام عملیات احتمالی رزمندگان.
- تقویت روحیه نیر وهای خود که در اثر اقدامات قبلی رزمندگان اسلام، تضعیف شده بود.
برادر غلامعلی رشید، فرمانده عملیات طریق القدس که پس از عملیات همچنان در منطقه حضور داشت، در مورد تحرکات دشمن، می گوید: "ما نسبت به تهاجم دشمن در تنگه چزابه، قدری ابهام داشتیم، به این معنی که وقتی دشمن توان پیشروی به سمت بستان را دارد، چرا توقف می کند."
بحث و بررسیهای متعددی پیرامون اهداف احتمالی دشمن انجام گرفت. فرمانده کل سپاه، طی تحلیلی در همین زمینه، هدف دشمن را تاخیر در عملیات بعدی (فتح المبین) دانسته و بر فعالیت بی وقفه در این منطقه، تاکید کرد. بدین ترتیب، پس از آشکار شدن اهداف دشمن در حلمه به تنگه چزابه، بار دیگر در جبهه خودی، ضرورت انجام عملیات فتح المبین مطرح شد.
3- ارائه پیشنهاد صلح: نظر به اینکه طرحهای صلحی که پس از تهاجم و زمین گیر شدن دشمن، به جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد شد، هیچکدام، متضمن احقاق حقوق واقعی جمهوری اسلامی نبوده و اغلب ضمن شباهت های عمده با هم، آتش بس را بر عقب نشینی دشمن از مناطق اشغالی، مقدم داشته، و تعیین متجاوز را نادیده می گرفتند، از سوی جمهوری اسلامی اعلام گردید که اگر هیأتهای صلح، طرح جدیدی برای ارائه ندارند، ضرورتی برای مذاکره و ورود آنها به ایران وجود ندارد. با موضعگیری و نیز اظهارات شهید رجایی، مبنی بر اینکه "ما سرنوشت جنگ را در میدان جنگ تعیین می کنیم"، عملاً تلاشهای صلحی که با هدف به تسلیم کشاندن جمهوری اسلامی انجام می شد، عقیم و متوقف گردید.
با پیدایش شرایط جدید، بر نگرانی دشمن نیز افزوده شد، لذا در پیشنهادات جدید خود که به صورت مخفیانه ارائه می کرد در خصوص عقب نشینی با شرط حذف تعیین متجاوز، موافقت کرد. در این مورد، نشریه واشنگتن پست، به نقل از نشریه لویل میل چاپ بریتانیا در مورخ 27/12/60 می نویسد:
"عراق، مخفیانه پیشنهاد کرده است که نیروهای خود را از ایران خارج ساخته و غرامت مالی نیز بپردازد، به شرط آنکه ایران، حاضر به اعطای امتیازاتی، از جمله لغو درخواست خود جهت تشکیل هیأتی به منظور تعیین مسئول شروع جنگ، باشد."
مطالب مرتبط :
منبع :
از خونین شهر تا خرمشهر
تنظیم برای تبیان :
بخش هنر مردان خدا - سیفی
