تاریخچه هما (ایران ایر) (2)

ساختار سازمانی

هما در حال حاضر یک شرکت کاملاً دولتی است. این شركت در مجموع 8887 نفر را در استخدام خود دارد، كه از این تعداد 1198 نفر خدمه پرواز، 1732 نفر تكنسین پرواز و نگهداری هواپیما و 1900 نفر نیز كارمندان و كاركنان بخش های خدماتی هستند.

خانواده هما

ایران ایرتور

هما در سال 1992 شرکت هواپیمای‍ی ایران ایرتور را با استفاده از چند فروند هواپیمای توپولف 154 که در بحبوحه فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی از جمهوری های تازه استقلال یافته آن خریداری کرده بود راه اندازی نمود. ایران ایرتور در حال حاضر (بهمن 1385) با بهره گیری از دوازده فروند هواپیمای توپولف 154 در حال خدمت رسانی در مسیرهای داخل ایران است. تعدادی از هواپیماهای این شركت از شركت های هواپیمایی روسی اجاره شده اند و حتی هنوز دارای نشان و رنگ آمیزی همین شركت ها هستند. ایران ایرتور به طور کامل از شبکه فروش و خدمات فرودگاهی هما استفاده می‌کند و به همین دلیل تنها شركت هواپیمایی ایرانی به جز هما به شمار می‌رود كه می‌توان بلیت پروازهای داخلی آن را به راحتی در خارج از ایران نیز تهیه كرد. پایگاه‌های اصلی آن در فرودگاه مهرآباد تهران و فرودگاه بین‌المللی مشهد قرار دارد. ایران ایرتور در زمینه انجام پروازهای چارتر نی‍ز فعالیت می كند.

گروه هتل‌های هما

گروه هتل‌های هما یکی از شرکت های تابعه ایران ایر به شمار می‌رود. این شركت اداره مجموعه‌ای از هتل های پنج ستاره رادر شهرهای بزرگ ایران برعهده دارد. هتل های این گروه در شهرهای تهران، شیراز، بندر عباس و مشهد (دو شعبه) قرار گرفته اند. تمام این هتل ها به جز شعبه دوم مشهد که در سال های پایانی دهه 1370 به بهره برداری رسید، پیش از سال 1357 ساخته شده اند.

این گروه در سال 1357توسط دولت ایران تأسیس گشت و اداره مجموعه‌ای از هتل های مصادره شده از شرکت های آمرِیکایی را بر عهده گرفت. از جمله این هتل ها می‌توان به هتل شرایتون تهران اشاره کرد، که بعدها به هتل هما تغییر نام یافت. این گروه در حال حاضر بیش از 800 اتاق در اختیار دارد. اگر چه تمام شعبه‌های هتل هما پنج ستاره درجه بندی شده اند، امکانات، خدمات و چیدمان آنها چندان شباهتی به استانداردهای جهانی هتل های پنج ستاره ندارد.

عملیات حج

یکی از مهم ترِین فعالیت های سالیانه هما، انتقال حاجیان ایرانی به عربستان سعودی و بازگرداندن آنهاست. این شرکت سالیانه ده‌ها هزار زائر ایرانی را در موسم حج از شهرهای مختلف ایران به جده منتقل می‌کند. این عملیات در کنار انجام پروازهای عادی هما صورت می‌گیرد.

هما در سال 1381 بیش از60  هزار حاجی ایرانی را در مدتی کمتر از یک ماه از 17 شهر ایران به جده منتقل نمود. این عملیات با انجام 352 پرواز چارتر انجام گرفت. از آنجا که هما با مشکلات زیادی برای تأمین هواپیما روبروست تنها قادر است نیمی از زائران ایرانی را به عربستان منتقل کند و سایر زائران باید از خدمات هواپیمایی سعودی استفاده کنند.

هما همچنین در فصل انجام عمره مفرده پروازهایی را برای جابجا کردن زائران ایرانی به جده انجام می‌دهد. ایران ایر در سال 1385 برای ارائه این خدمات یک فروند ایرباس آ300بی 2 را از یک شرکت ترک و یک فروند بوئینگ 747-200 را از یک شرکت اردنی اجاره نمود. اکثر پروازهای حج هما، برای جلوگیری از ایجاد اختلال در پروازهای عادی شرکت در ساعات نیمه شب انجام می‌گیرد.

خصوصی سازی

در تیر 1385 با ابلاغ سیاست های کلی نظام جمهوری اسلامی درباره اصل 44 قانون اساسی ایران توسط آیت‌الله خامنه‌ای به رئیس جمهور، دولت ایران اجازه پیدا کرد سهام بسیاری از شرکت‌های وابسته به خود را از طریق بازار بورس واگذار کند که هما نیز یکی از این شرکت هاست. البته با توجه به این که هما در سال های گذشته همواره شرکتی زیان‌ده بوده، به نظر نمی‌رسد در اولویت برنامه‌های خصوصی سازی دولت ایران قرارداشته باشد

در مهرماه 1385 نمایندگان کنگره آمریکا قانونی را به تصویب رساندند که به موجب آن شرکت‌های آمریکایی با وجود قانون تحریم‌های داماتو می‌توانند به ارسال قطعات و تعمیر ایرباس‌های هما بپردازند.

نوسازی ناوگان

هما قصد دارد هواپیماهای بوئینگ 747 خود را در آینده نزدیک از رده خارج نماید. با توجه به تحریم‌های آمریکا مذاکرات خود را برای خرید هواپیماهای نسل جدید پهن‌پیکر روسی آغاز نموده است. براساس قرارداد منعقده با شرکت روسی کراس ایر در مهر 1385، دو فروند هواپیمای مدرن ایلیوشین آی‌ال 300-96(Ilyushin il-96) به صورت اجاره‌ای در اختیار هما قرار خواهد گرفت و در صورت رضایت از عملکردشان قرارداد خرید 4یا 5 فروند از آنها با ایلیوشین نهایی خواهد شد.

حوادث پیش آمده برای ناوگان توپولوف 154 ایران ایرتور، مسئولان هما را بر آن داشته تا به فکر جایگزینی برای آن باشند. در این راستا مذاکرات برای خرید 5فروند توپولوف 100-204 (Tupolev Tu-204) با شرکت روسی توپولوف آغاز گشت. این هواپیما در کلاس هواپیمای ایرباس آ-310 فعلی ایران ایر است. با نهایی شدن این قرارداد هواپیماهای مذكور در نیمه دوم سال 2008 و با آهنگ یک فروند در ماه به شرکت واگذار  شد .

هما همچنین علاقه‌مندی خود را برای خرید هواپیماهای کوچک سوخو سوپرجت 100 اعلام کرده است.

در آذرماه 1385 شرکت توپولوف تعدادی از محصولات جدید خود شامل هواپیمای توپولوف214 و هواپیمای جدید توپولوف 334 را در فرودگاه مهرآباد تهران به نمایش گذاشت. در این مراسم که با حضور وزیر راه و ترابری و وزیر دفاع ایران و مدیران شرکت روسی برگزار شد، توانمندی‌های توپولوف برای مسئولان ایرانی ارائه گشت. همین موضوع احتمال همکارِِی‌های گسترده کارخانجات روسی را با شرکت‌هایی نظیر هما درآینده تقویت می‌کند.

در روز 29 آذر 1385 یک بوئینگ 747 اس پی هما که به دلیل مشکلات فنی مدت‌ها زمین گیر شده بود پس از طی کردن تعمیرات اساسی در شرکت فجر آشیان (وابسته به وزارت دفاع ایران) به ناوگان این شرکت بازگشت. سایر هواپیماهای بوئینگ 747 اس پی هما (3 فروند دیگر) نیز به جز یكی اورهال شدند كه دیگری نیز تا پایان سال 87 اورهال می شود. مدیرعامل شركت هواپیمایی جمهوری اسلامی از امضای قرارداد خرید 400 هواپیما توسط این ایر‌لاین با كشورهای مختلف خبر داد. هواپیماهای توپولوف 154، ‌توپولوف 204، هواپیمای MD جزو هواپیماهایی هستند كه به تازگی توسط هما خریداری شده و به زودی وارد كشور می شود.

منبع: انجمن هوافضا

تنظیم برای تبیان: محسن مرادی