نامه اى ازعالم متبحر فيض كاشانى
قسمت اول را اینجا ببینید
لینک صوت های مرتبط با موضوع را اینجا ببینید
و محصل آنچه ايشان پيامبر وائمه معصومين مى كرده اند وامر بان مى فرموده اند چنان كه از روايات معتبره بطريق اهل البيت ( عليهم السلام ) مستفاد مى شودازامورى كه سالك را لابداست از آن واخلال بان بهيچ وجه جايز نيست بعداز تحصيل عقايد حقه بيست و پنج چيزاست .
اول : محافظت بر صلوت خمس :اعنى گزاردن آن دراول وقت
بجماعت و سنن و آداب پس اگر بى علتى و عذرى ازاول وقت تاخير كند يا بجماعت حاضر نشود يا سنتى از سنن ياادبى از آداب آن را فرو گذارد الا نادرااز سلوك راه بيرون رفته و با ساير عوام كه در بيداى جهالت و ضلالت سر گردان مى چرند واز راه و مقصد بيخبرند وايشان را هرگز ترقئى نيست مساوى است .
دوم : محافظت بر نماز جمعه و عيدين و آيات بااجتماع شرائط الامع العذرالمسقط 48 كه اگر سه جمعه متوالى ترك نماز كند بى علتى دل او زنگ گيرد بحيثيتى كه قابل اصلاح نباشد. 49
سوم : محافظت بر نماز معهوده رواتب يوميه كه ترك آن را معصيت شمرده اندالا چهار ركعت از نافله عصر و دو ركعت از نافله مغرب و تيره كه ترك آن بى عذرى نيز جايزاست . 50
چهارم : محافظت بر صوم ماه رمضان و تكميل آن چنانچه زبان رااز لغو و غيبت و دروغ و دشنام و نحو آن و سايراعضا رااز ظلم و خيانت و فطور رااز حرام و شبهه بيشتر ضبط كند كه در سايرايام مى كرد.
پنجم : محافظت بر صوم سنت كه سه روز معهوداست از هر ماهى كه معادل صوم دهراست چنانچه بى عذرى ترك نكند 51 واگر ترك كند قضا كند يا بمدى ا زطعام تصدق نمايد. 52
ششم : محافظت بر زكوه بر وجهى كه تاخير و توانى جايز ندارد مگر عذرى باشد مثل فقد مستحق ياانتظار مستحقين و نحو آن .
هفتم : محافظت برانفاق حق معلوم از مال: اعنى مقرر سازد كه هر روز يا هر هفته يا هر ماه چيزى بسائل يا محروم مى داده باشد بقدر مناسب مال چنانچه اخلال بان نكند واگر كسى را نيز بر آن مطلع نسازد بهتر است :( والذين فى اموالهم حق معلوم للسائل والمحروم) 53 ففى الحديث انه غيرالزكوه . 54
هشتم : محافظت بر حجه الاسلام چنانچه در سال وجوب بفعل آورد و بى عذرى تاخير روا ندارد.
نهم : زيارت قبور مقدسه پيغمبر وائمه معصومين (صلوات الله عليهم ) خصوصاامام حسين ( عليه السلام ) چه در حديث آمده كه زيارت حسين ( عليه السلام ) فرض است بر هر مومن كه هر كه ترك كند حقى از خدا و رسول ترك كرده باشد 55 و در حديث ديگر وارداست كه هرامامى را عهديست بر گردن اولياء و شيعه خود واز جمله تمامى وفاى بعهد زيارت قبورايشان است . 56
دهم : محافظت بر حقوق اخوان و قضاى حوائج ايشان چه تاكيدات بليغه در آن شده بلكه براكثر فرائض مقدم داشته اند. 57
يازدهم : تدارك نمودن هر چه از مذكورات فوت شده باشد وقتى كه متنبه شده باشد مهماامكن .
دوازدهم :اخلاق مذموه مثل كبر و بخل و حسد و نحو آن رااز خود سلب كردن برياضت و مضادت واخلاق پسنديده مثل حسن خلق و سخا و صبر غير آن بر خود بستن تا ملكه شود.
سيزدهم : ترك منهيات جمله واگر بر سبيل ندرت معصيتى واقع شود زود باستغفار و توبه وانابت تدارك نمايد تا محبوب حق باشد( ان الله يحب التوالبين 58 وان الله يحب كل مفتتن ثواب) . 59
چهاردهم : ترك شبهات كه موجب وقوع در محرماتست و گفته اند :( هر كه ادبى را ترك كنداز سنتى محروم مى شود و هر كه سنتى را ترك كندازفريضه اى محروم مى شود).
پانزدهم : در مالا يعنى خوض نكردن كه موجب قسوت و خسران است و فى الحديث( من طلب مالا يعنيه فاته ما يعنيه) 60 واگراز روى غفلت صادر شود بعداز تنبه تدارك نمايد باستغفار وانابت ان الذين اتقوا اذا مسهم طائف من الشيطان تذكروا فاذا هم مبصرون واخوانهم يمدونهم فى الغى ثم لا يقصرون 61 و تا ترك مجالست بطالين و مغتابين و آنهائى كه سخنان پراكنده گويند و روز مى گذرانند نكنداز مالا يعنى خلاص نشود چه هيچ چيز مثل اين نيست درايجاب قسوت و غفلت و تضييع وقت .
شانزدهم : كم خوردن و كم خفتن و كم گفتن را شعار خود ساختن كه دخل تمام در تنوير قلب دارد.
هفدهم : هر روز قدرى از قرآن تلاوت كردن واقلش پنجاه آيه است 62 بتدبر و تامل و خضوع واگر بعضى از آن در نماز واقع شود بهتراست . 63
هيجدهم : قدرى ازاذكار و دعوات و رد خود ساختن دراوقات معينه خصوصا بعداز نمازهاى فريضه واگر تواند كه اكثراوقات زبان را مشغول ذكر حق دارد واگر چه جوارح در كارهاى ديگرمصروف باشد زهى سعادت از حضرت امام محمد باقر عليه السلام منقولست كه زبان مبارك ايشان اكثراوقات تر بوده است بكلمه طيبه لااله الاالله اگر چيزى مى خورده اند واگر سخن مى گفته اند واگر راه مى رفته اند الى غير ذلك چه اين ممد و معاونى قوى است مر سالك را واگر ذكر قلبى را نيز مقارن ذكر لسانى سازد باندك زمانى فتوح بسيار روى مى دهد تا مى تواند سعى نمايد كه دم بدم متذكر حق مى بوده باشد تا غافل نشود كه هيچ امرى باين نمى رسد در سلوك واين مددى است قوى در مخالفت حق سبحانه و تعالى بمعاصى .
نوزدهم : صحبت عالم و سوال ازاو واستفاده علوم دينيه بقدر حوصله خود تا مى تواند كه علمى بر علم خود بيافزايد( اكيس الناس من جمع علم الناس الى علمه) 65 صحبت اعلم از خود را فوزى عظيم شمرد و اگر عالمى يابد كه بعلم خود عمل كند متابعت او را لازم شمرد واز حكم او بيرون نرود و پيرى كه صوفيه مى گويند عبارت از چنين كسى است و مراداز علم علم آخرت است نه علم دنيا واگر چنين كسى نيابد و اعلم از خود نيز نيابد با كتاب صحبت دارد و با مردم نيكو سيرت كه از ايشان كسب اخلاق حميده كند و هر صحبتى كه او را خوشوقت و متذكر حق و نشاه آخرت مى سازداز دست ندهد.
بيستم : با مردم بحسن خلق معاشرت كردن تا بر كسى گران نباشد وافعال ايشان را محلى نيكوانديشيدن و گمان بد به كسى نداشتن .
بيست و يكم : صدق دراقوال وافعال را شعار خود ساختن .
بيست و دوم : توكل بر حق سبحانه و تعالى كردن در همه امور و نظر براسباب نداشتن و در تحصيل رزق اجمال كردن و بسيار بجد نگرفتن در آن و فكرهاى دور بجهت آن نكردن تا مى توان بكم قناعت كردن و ترك فضول نمودن .
بيست و سوم : بر جفاى اهل و متعلقان صبر كردن و زوداز جا در نيامدن و بدخوئى نكردن كه هر چند جفا بيشتر مى كشد و تلقى بلا بيشتر مى كند زودتر بمطلب مى رسد.
بيست و چهار:امر بمعروف و نهى از منكر بقدر وسع و طاقت كردن و ديگران را نيز بر خير داشتن و غمخوارى نمودن و با خود در سلوك شريك ساختن اگر قوت نفسى داشته باشد والااجتناب از صحبت ايشان نمودن بامدارا و تقيه تا موجب وحشت نباشد.
بيست و پنجم :اوقات خود را ضبط كردن و در هر وقتى از شبانه روز وردى قرار دادن كه بان مشغول مى شده باشد تااوقاتش ضايع نشود( چه هر وقتى تابع موقوت له است) واين عمده است در سلوك .
اينست آنچه ازائمه معصومين (صلوات الله عليهم ) بما رسيده كه خود مى كرده اند و ديگر آن را مى فرموده اند.
*لینک صوتی سخنرانی حجةالاسلام فاطمی نیا با موضوع ذکر خدا و اهمیت ذکر خدا و مراقبه و محاسبه
*لینک صوتی سخنرانی استاد توکل با موضوع از آنچه دوست داریم انفاق کنیم و استغفار عجب اثری دارد!- 1
*لینک صوتی سخنرانی دکتر رفیعی با موضوع قرآن و درمان بیماری شهوت رانی
*لینک صوتی سخنرانی استاد هاشمی نژاد با موضوع خدمت به مومنین
*لینک صوتی سخنرانی آیةالله مصباح با موضوع محاسبه نفس
--------------------------------------------------------------------------------
تنظیم برای تبیان حسن رضایی گروه حوزه علمیه
منبع مجله حوزه شماره
پاورقى ها
48. (فيض كاشانى و عده اى از بزرگان فقهى شيعه چونان : شهيد ثانى مجلسى اول و دوم محقق سبزوارى و ...از معتقدان به وجوب عينى نمازجمعه در زمان غيبت مى باشد.
خوانسارى مى نويسد:( سبب مناسبت و يكرنگى كه در ميان اين گروه از بزرگان( فيض مجلسى دوم محقق سبزوارى) بوده همانست كه نامبردگان نمازجمعه را در زمان غيبت وجب عينى مى دانسته و به تصويب سلطان شيعه نمازجمعه را در شهرهاى ايران به پاى داشته و با مخالفان خود كه نمازجمعه را نمى خوانده و يا قائل به حرمت آن بوده اند مابرزه مى كرده و رساله هائى در رد آن مى نگاشته اند) (روضات الجنات 6.82)
فيض دراثبات وجوب عينى نماز جمعه داراى دو رساله است به نامهاى : (شهاب الئاقب و رجوم الشياطين) و ابواب الجنان رساله اولى را به عربى و دومى را به زبان فارسى نگاشته است .
( ملااسمعيل مازندرانى) مشهور به( خواجوئى) رساله اى درانكار وجوب عينى نمازجمعه نوشته و در مقدمه آن ارزش رساله( شهاب الثاقب)... را چنين بيان مى دارد:
(در ميان آنهمه رساله ايكه براى عينيت نماز جمعه تاليف شده . رساله( محمدبن مرتضى) مشهور به محسن از جامعيت بيشتر بهره مند بود. ازاينرواثر وى رااساس كار خود قرار دادم) . (روضات الجتات 6.83)
فيض ريشه راى به تخيير در نماز جمعه را در جهت ذيل خلاصه مى كند:
( انگيزه سستى اصحاب در نماز جمعه آن بود كه امامان جمعه از سوى پيشوايان ضلالت و گمراهى منصوب مى شدند واين مسئله قويترين موجب ترديد در وجوب نماز و راى به تخيير شده است) . (وافى ج 2 كتاب الصلاه ص 168)
49. در كتابهاى روائى شيعه واهل سنت با تعبيرهاى گوناگون آمده است . و ما به نقل پاره اى از مراجع آن بسنده مى نمائيم : سنن ترمذى ط دارالفكر /05/2 سنن ابى داود طاول 1.242. سنن نسائى ( باشرح سيوطى و حاشيه سندى ) ط دارالاحياء 3.88.التر غيب والترهيب امام حافظ ابومحمد منذرى ط داراحياء 5/09/1 و511.الامام شافعى ط دارالمعرفه . 1.208. موطا مالك ط داراحياء. 1.111. مستدرك حاكم ط مكتب مطبوعات الاسلاميه حلب 1.280. وسائل الشيعه حر عاملى 5.64. تهذيب شيخ طوسى 3.238. دعائم الاسلام قاضى نعمان تميمى مغربى 1.180. جامع احاديث الشيعه 6.50 - 51. روضه المتقين محمد تقى مجلسى 2.566.
50. مشهور فقهاى شيعه - و به نقل شيخ طوسى اجماع آنان الخلاف 1.183 - تعداد نوافل روزنامه را 34 ركعت دانسته اند. و شيوه خاصى در ترتيب انجام آن معرفى نموده اند. سيد مرتضى مى نويسد:
نحوه ترتيب 51 ركعت نماز روزانه (واجب و مستحب )از ويژگيهاى اماميه بشمار مى آيد و ديگر فقهاء به اين شيوه اعتقاد ندارند ( الانتصار ط شريف الرضى قم 50)
51.احاديث شيعه واهل سنت بر آن اتفاق دارند. واز آنجمله : سنن ترمذى 1.570 - 571. سنن نسائى 4.217 - 225.الترغيب والترهيب 2.120. وسائل الشيعه 7.303 - 316. من لايحضره الفقيه 2.49 - 51. تهذيب 4.302 - 304. جامع احاديث الشيعه 9.387 402. وافى ج 2 كتاب الصيام 89. ثواب الاعمال و عقاب الاعمال صدوق 104.
پيروان نظريه مشهور جمع روائى را به تاكيداستحباب در ميزان اندك نموده اند. بدين معنى كه نافله هاى صبح ظهر چهار ركعت عصر و دو ركعت عصر و دو مغرب و نافله هاى شب از ثواب فزونترى بهره مندند. براى تحقيق مراجعه كنيد به :الحدائق الناضره شيخ يوسف بحرانى 6.27 - 34 - جواهر الكلام محمدحسن النجفى 7.14 - 16 و 36. مستمسك العروه الوثقى سيد محسن الحكيم .108.
ليكن در برخى احاديث و آراء پاره اى از فقهاى شيعه از تعداد نافله هاى روزانه كاسته شده است واز آن جمله : 33 ركعت 29 ركعت و 27 ركعت كه به ترتيب با حذف نافله عشاء آن بهمراه 4 ركعت نافله عصر و آندو با ساقط نمودن 2 ركعت نافله مغرب .
52. وسائل الشيعه 2.314. جامع احاديث الشيعه 9.402. ثواب الاعمال و عقاب الاعمال 107.
53. معارج 2425.
54. تفسير برهان ج 5 ذيل آيه . صافى . ذيل آيه . نورالثقلين ج 5 ذيل آيه احاديث 322623.
وى وجوب يكمرتبه زيارت سيدالشهداء را در شرائط توانائى دوراز راى صواب نمى شمرد و آن را مورد پسند پدرارجمند خود معرفى مى كند. (بحار 101.10) توجه به احاديث مندرج در صفحه هاى 1091 جلد مذكور بحار رهنمونى در جهت ارج عظيم زيارت امام شهيدان در ديدگاه ائمه شيعه بشمار مى آيد.
55. مجلسى دوم پاره اى ازاحاديثى كه در فضيلت زيارت حسين بن على ( ع ) جمع آورى نموده چنين عنوان داده است :( باب ان زيارته صلوات الله عليه واجبه مفترضه ماموربها و ماورد من الذم و التانيب والتوعد على تركها)... (بحارالانوار 101.1).
.56( عن ابى الحسن الرضا ( ع ):ان لكل اما عهدا فى عنق اوليائه و )شيعته وان من تمام الوفاء بالعهد زياره قبورهم:...
57.از ثقه الاسلام ميرزا محمد طهرانى (ره ) صاحب مستدرك البحار شنيدم كه خاتم المحدثين حاجى ميراز حسين نورى (رض ) درقضا و حوائج برادران مومن خود يعنى افراد شيعيان اثنى عشرى مبالغه واهتمام بيش از حد متعارف مى نمود. بعضى از تلامذه اش سراين اهتمام راازاو پرسيدند در جواب فرمود: ما در بين فرائض سنن كمتر عملى داريم كه در فضيلت و ثواب به زيارت امام حسين ( ع ) برسد. با وجوداين من دراخبار ديده ام كه ثواب قضاء حاجت برادر مومن برتراز ثواب زيارت حضرت سيدالشهداء( ع) است
هرامامى را بر عهده مواليان و شيعيان وى پيمان است . و زيارت قبورامامان در زمره پايان رساندن پيمان جاى دارد) (وسائل الشيعه 10.253)
(محدث ارموى)
58. بقره 222.
59. دراصول كافى حديث چنين نقل شده است : ان الله يحب من عباده المفتن التواب) ( اصول كافى 4 باب التوبه ص 165 ح 4).
و ياان الله يحب العبدالمفتن التواب ( همان مدرك ص 168 ح 9).
60. در حديث ازاميرالمومنين نقل شده است : فتكلم بما يعنيك ودع ما لايعنيك . در آنچه سودمنداست سخن بگو و كارهاى بيفايده را واگذار. (وسائل الشيعه 8.538).
61.اعراف 1 2 - 202
62. عن ابى عبدالله عليه السلام قال :القرآن عهدالله على خلقه فقد ينبغى للمرءالمسلم ان ينظر فى عهده وان يقرا منه فى كل يوم خمسين آيه قرآن پيمان خداوند بر مردمان است .ازاينرو سزاواراست كه انسان مسلمان در پيمان الهى بنگرد و هر روزه پنجاه آيه از آن تلاوت نمايد.
( اصول كافى با كوشش على اكبر غفارى . 2.446)
و در حديثى ديگراز رسول خدا (ص ) نقل شده است : و من قرا خمسين آيه كتب فى الذاكرين ...
(در شب ) هر آنكس كه پنجاه آيه تلاوت كند در يادآوران بشمار آيد.
(ثواب الاعمال و عقاب الاعمال 129)
63. در ثواب خواند قرآن در نماز چنين آمده است : من قراالقرآن قائما فى صلاته كتب الله له بكل حرف مائه حسنه :
هر كسى قرآن را ايستاده در نماز بخواند خداوند در نامه اعمال وى پاداش صد حسنه را در برابر يك حرف از آن مى نويسد.(ثواب الاعمال و عقاب الاعمال 126).
64. عن ابى عبدالله عليه الاسلام قال : كان ابى كثيرالذكر لقد كنت امشى معه وانه ليذكرالله و آكل معه الطعام انه ليذكرالله و لقد كان يحدث القوم و ما يشغله ذلك عم ذكرالله و كنت ارى لسانه لازقا بحنكه يقول : لااله الاالله و كان يجمعنا مرنا باالذكر حتى تطلع الشمس و يامر بالقرائه من كان يقراء منا و من كان لايقرا مناامره بالذكر.
اما صادق( ع): پدرم بسيار در ياد خدا بود. من با وى راه مى رفتم و او در ياد خدا! با يكديگر غذا مى خورديم واو در ياد خدا! با مردم سخن مى گفت واز ياد خدا بازداشته نمى شد. زبان او همواره با( لااله الاالله) مرطوب مى يافتم .او ما را گردهم مى آورد و تا تابش آفتاب به ذكرمان مى خواند و آنان را كه توان قرائت قرآن بود به تلاوت آن و ديگران را به ذكر و ياد حق امر مى نمود.
(بحارالانوار 46.297)
65. عالم جليل سيد عبدالله جزائرى دراول اجازه كبير خود دل حق ... در مقام ذكر سبب استجازه ايشان گفته : و ذلك لا لحاجه منهمااليه بل توسعا فى طرق الروايه و تصديقا لحديث اميرالمومنين ( ع )اليس الناس من ضم على الناس الى علمه .
علامه مجلسى در مجلد هفدهم بحار ص 33 (77.114)..از خاتم الانبياء نقل كرده :اعلم الناس قال : من جمع علم الناس الى علمه .
و نيز در بحار (ليكن در مجلداول ص 295.97)از محاسن برقى نقل كرده : سئل اميرالمومنين ( ع ): من اعلم الناس ؟ قال : من جمع علم الناس الى علمه .
