دوری از ده اشتباه معلمان در تدریس
تاکنون پژوهشهای بیشماری درزمینهی فعالیتهای آموزشی اثربخش در کلاس درس انجام شده است. بهطوری که نتایج این پژوهشها رهنمودهای مفیدی را برای بهبود فعالیتهای معلم در کلاس درس به همراه داشته است. بر این اساس در این مقاله، به ده اشتباهی پرداخته شده است که معلمان در کلاس درس باید از آنها دوری کنند.
معلمان همواره میخواهند در کلاس نقش مثبتی داشته باشند و اگر مراقب نباشند، نمیتوانند این مأموریت خطیر را به خوبی به انجام برسانند. آیا تاکنون به عوامل زیر که مخل تدریس هستند، توجه کردهاید؟
1. دوستی بیش از اندازه با دانشآموزان
اغلب معلمان کمتجربه میخواهند بچهها آنها را از همه بیشتر دوست داشته باشند، درحالی که این کار اشتباه است. اگر شما مرتکب چنین اشتباهی شوید، کنترلکلاس از دستتان خارج میشود و این به آموزش بچهها لطمه خواهد زد. به جای آن، به دنبال احترام گذاشتن به دانشآموزان، تحسین و تقدیر آنها باشید. در این صورت به یکباره خواهید دید، وقتی جدی و منصف هستید، دانشآموزان به شما بیشتر علاقه پیدا خواهند کرد و این نشان میدهد که در مسیر صحیحی قرار گرفتهاید.
2. آسانگیری در نظم و انضباط
به دلایل گوناگون، معلمان در آغاز سال در مورد انضباط سختگیری کمتری دارند و یا اصلا"سختگیری نمیکنند. حتما"این جمله را شنیدهاید که «تا شب عید لبخند خود را به دانشآموزان نشان ندهید.» شاید این جملهای سختگیرانه باشد، اما واقعیت این است که «باید از ابتدا نظم و انضباط داشته باشید تا هر چه به جلو میروید، در اجرای قوانین راحتتر باشید.» اما قبل از هر چیز، انعطافپذیر بودن خود را نشان دهید.
3. سازماندهی نکردن کارها از ابتدا
تا یک سال کامل تدریس نکردهاید، نمیتوانید حدس بزنید در کلاس چه مقدار برگهی تکلیف جمع خواهد شد. پس از یک هفته تدریس، متحیر به انبوهی از برگهها نگاه خواهید کرد که باید به وسیلهی شما تصحیح شوند. از روز اول میتوانید با یک برنامهی سازماندهی شده، از انبوه شدن برگههای دردسرساز جلوگیری کنید. فایل کردن و قفسهبندی کردن، کمک بسیار مؤثری است. منظم باشید و بدون فوت وقت، هر برگهای را که به دست شما میرسد، همان لحظه در جای خود قرار دهید. بهیادداشته باشید، میز مرتب در تمرکز ذهن مؤثر است.
4. ارتباط اندک با والدین و استفاده نکردن از نقش آنها
در نگاه اول، مشورت کردن با اولیا نوعی تهدید بهنظر میآید. در حالی که این کار، گنجینهی گرانبهایی را در اختیارتان قرار میدهد. برای جلوگیری از ابهامات و جبههگیری، همکاری با اولیا را امتحان کنید. همکاری اولیا با کلاس، باعث آسانترشدن کارتان خواهد شد. آنها با شرکت داوطلبانه در کلاس یا پیگیری برنامهی رفتاری درخانه، با شما همکاری خواهند کرد.
5. شرکت در بحثهای بیهوده
این دامی است که معلمان باتجربه هم، مانند معلمان کمتجربه در آن گرفتار میشوند. در محیط مدرسه نیز مانند همهی محیطهای کاری، جدال، لجاجت و بدجوابی وجود دارد. با گوش دادن به بدگویی دربارهی موضوعی که از آن خبر دارید، خود را در موقعیت خطرناکی قرار میدهید. با این کار، در یک طرف دعوا قرار خواهید گرفت و خود را بین دو دستهی دعوا غوطهور خواهید کرد. در حالیکه چیزی عاید شما نخواهد شد. بهتر است رابطهی خود با همکاران را در حالت دوستانه و بیطرفانه حفظ و روی کار بادانشآموزان تمرکز کنید. از جروبحث بپرهیزید و به پیشرفت در آموزش بپردازید.
6. ارتباط نداشتن با همکاران
گفتیم که از شرکت در بحثهای بیهوده بپرهیزید، اما نه به قیمت تنها ماندن در محیط کلاس خود. با خوردن غذا در جمع همکاران و مشارکت در کارهای مدرسه و مشورت با کارکنان، در کمک به همکاران و کمکگرفتن از آنها در فعالیتهای جمعی شرکت کنید. هیچوقت نمیدانید چه موقع به کمک همکاران احتیاج پیدا خواهید کرد و اگر مدتها از جمع کنارهگیری کنید، بعد از آن، کمک گرفتن از آنها کار بسیار سختی خواهد بود.
7. زیاد کار کردن و خسته شدن
با جدیت کار کنید، مؤثر و مسئولیتپذیر باشید، اما به موقع به خانه بروید و اوقاتی را به استراحت و تجدید قوا اختصاص دهید. بهطور کلی، اجازه ندهید مسائل کلاس به آسایش شما و احساس لذت از زندگی در خارج از کلاس، لطمه بزند. نشاط خود را حفظ کنید که دانشآموزان به معلم با نشاط بیشتر نیاز دارند.
8. کمک خواستن
شغل معلمی به مهارتهای والای انسانی نیاز دارد. اغلب ما میکوشیم هر مشکلی را از سر راه برداریم، اما این نمیتواند به یک قاعده تبدیل شود. نترسید از این که آسیبپذیر به نظر بیایید. آگاهانه اشتباهات را بپذیرید و از همکاران خود کمک بخواهید. با نگاهی به اطراف، صدها سال تجربه را نزد همکاران پیدا خواهید کرد. اغلب آنها در راهنمایی کردن و اختصاص وقت به شما، سخاوتمند هستند. در این هنگام خواهید دید، آنقدر که فکر میکردید، تنهانیستید.
9. رویاپردازی و ناامیدی زودرس
معلمان تازهکار باید مراقب باشند کهدر این دام گیر نیفتند. جوانان وارد این حرفه میشوند، چون آرمانگرا، خوشبین و آمادهی تغییر و تحول سریع هستند. این خیلی خوب است، چون دانشآموزان و همکارانتان به این انرژی تازه و به فکر خلاق احتیاج دارند. اما وارد دنیای خیال نشوید که ممکن است نتیجهی آن ناامیدی و سرخوردگی باشد.
10. به خود سخت گرفتن
شغل معلمی به اندازهی کافی سخت هست. بنابراین، ذهن خود را مشغول اشتباهات، کوتاهیها و لغزشها نکنید. هیچکس کامل نیست. حتی معلمان باتجربه و موفق هم گاهی اوقات تصمیمات اشتباهی میگیرند. اشتباهات رخ داده را فراموش کنید، خود را سرزنش نکنید و قدرت ذهنیتان را برای زمان آینده که به آن نیاز دارید، نگه دارید. به خود سخت نگیرید و با دانشآموزانی که مشکل دارند، یاری و همدردی کنید.
منبع
رشد تکنولوژی آموزشی، شمارهی 1، مهر 1388
