سفرنامه دشت هویج
پیشدرآمد سفر به روستای افجه
دشت هویج یكی از زیباترین جاذبههای روستای افجه است كه در ارتفاع 2 هزار و 400 متری از سطح دریا و در بالادست مركز روستا، ناحیه گلندوك و لواسان قرار دارد. روایتهای تاریخی مختلف حكایت از آن دارند كه در روزگار گذشته بخش وسیعی از زمینهای این دشت به كاشت هویج اختصاص داشته اما امروز اثری از این مزارع به چشم نمیخورد.
اگرچه كشاورزان محلی محصولات زیادی دردل این مزارع كاشتهاند. مثل سایر روستاهای لواسان بیش از بقیه خودنمایی میكنند. برای رسیدن به دشت هویج 2 مسیر پیش روی ما قرار دارد؛ اولی یك جاده آسفالته 5 كیلومتری است كه با عبور از جاده لشگرك ما را به لواسان و درنهایت افجه و دشت هویج میرساند.
راه دوم نیز 8 كیلومتر مسافت دارد و به طرف شمال شرقی میرود. به دلیل كوهستانی بودن جاده رسیدن به دشت هویج در تابستان حدود یك ساعت و نیم و در زمستان به بیش از 2 ساعت زمان نیاز دارد كه ممكن است در فصل سرما گردشگران را با دردسرهایی روبرو كند. اغلب مسافرانی كه به دشت هویج سفر میكنند گشتی در مزارع و باغهای آن زده و چند ساعتی را با طبیعت بكر این منطقه سپری میكنند.
پیادهروی در ارتفاعات و دره افجه
دیدن جاذبههای زیبا و مناظر بكر درهشمالی افجه نیز خالی از لطف نیست. این دره در فصول مختلف سال مورد توجه هزاران گردشگر قرار دارد و از این رو مورد توجه كوهنوردانی است كه از مسیرهای آن برای صعود به قلههای آتشكده، ساكا، یخچال و مهرچال استفاده میكنند. همچنین نقل شده است كه یكی از راههای قدیمی افجه كه به مسیر عبور پادشاهان صفوی اختصاص یافته بود از همین مسیر گذ0شته و تا دشت لار ادامه مییابد.
آنها از این جاده برای شكار و تفرج استفاده میكردند؛ امروز میتوان آثار كاروانسراهای صفوی را كه در آن سوی دیواره صخرهای كوه و در انتهای دره واقع شده است مشاهده كرد. در امتداد این مسیر آبشار پسچویك در فاصله 5/1 كیلومتری شمال شرقی روستا و در منطقه یال كوه كه مشرف به دشت هویج است، قرار دارد.
این آبشار حدود 15 متر ارتفاع داشته و اطراف آن پوشیده از درختهای افرا است. آبشار زیبای موآب كه در سینهكش قله ساكا و قبل از دشت هویج واقع شده است نیز در حدود 180 متر ارتفاع دارد و بجز اواخر تابستان كه تا حدی آرام و كمآب به نظر میرسد در سایر فصول پرآب و خروشان است.
از حمام صفویه تا سقاخانه چراغان
در شمال غرب دشت هویج و در مسیر صعود به قله آتشكده دشت «سبواستان» با درختان گردو و گیلاس خودنمایی میكند و آبشار چرند به ارتفاع 45 متر از دامنه كوه به دره پایین دست آن سرازیر میشود. كمی آنطرفتر حمام تاریخی روستا كه در مركز بافت قدیمی واقع شده نظرها را به خود جلب میكند.
بنای این حمام دارای طاق، گنبدهای عرقچین و قوسهای جناغی است.اهالی قدمت حمام را به دوره صفوی یا اوایل حكومت قاجار نسبت میدهند اما همچنان فعال است و مردم روستا از آن استفاده میكنند. با پشت سر گذاشتن آبشار و دیدن معماری خاص حمام افجه به محلههای قدیمی و بافتهای اصیل این روستا میرسیم كه در فاصلههای نزدیك به هم قرار گرفتهاند.
اگر به محله چراغان سری بزنید میتوانید ضمن تماشای بافت دیدنی آن سقاخانه حضرت ابوالفضل¨ع را از نزدیك ببینید. این سقاخانه و درخت چنار كهنسالی كه قدمت آن را به 400 سال قبل نسبت دادهاند از شهرت زیادی برخوردار هستند. معماری قلعه ساكا و فراموشی قصر قجری قلعه مرتفع و بلند سربند یا ساكا كه از ارتفاعات منطقه بر روستاهای امامه، راحتآباد، ناصرآباد، افجه و بخش عظیمی از لواسان اشراف دارد، از بناهای بسیار قدیمی این ناحیه است.
براساس آثار باقی مانده، مصالح به كار رفته در این بنا را سنگ لاشه، ملات گچ، ساروج، آجر، خشت و گل تشكیل داده است. سفالهای یافت شده در پیرامون قلعه از انواع نخودی، نقش استامپی، نقش زیر لعاب و سفالهای لعابدار سبز رنگ، لاجوردی و آبی است كه قدمت قلعه را حداقل به قرون دوم و سوم دوره اسلامی میرساند.
این قلعه تا دوره صفوی فعال بوده و توسط اقوام بومی مورد استفاده قرار میگرفت و اكنون نیز در ردیف آثار ملی قرار دارد. به موازات این قلعه میتوان بقایای قصر قجری را در ناحیه شمالی روستا و مشرف به باغهای پوشیده آن مشاهده كرد.
این قصر به ناصرالدین شاه تعلق داشته و توسط اعتمادالدوله ساخته شده است. بجز پی، دیواری به ارتفاع 5/1 متر و طول یك متر و انبوهی از آجرهای قرمز رنگ اثری از این قصر برجا نمانده است، با این حال میتوان به همین مقدار هم بسنده كرد و بقایای آن را از مرگ تدریجی مصون نگه داشت.
منبع :همشهری