شهادت پیامبر
شایعه کشته شدن پیغمبر
چیزى که به این هزیمت و پریشانى جنگجویان مسلمان کمک کرد فریادى بود که به گوش آنها رسید که کسى مىگوید:ـمحمد کشته شد!
در روایات آمده که این فریاد، نخست از دهان شیطان که به صورت مردى در میدان حاضر شده بود بیرون آمد ولى دهان به دهان بسرعت در تمام جبهه جنگ پیچید و موجب تقویت روحیه دشمن و ضعف و ناتوانى سربازان اسلام گردید، و منشأ این شایعه و تأثیر آن در روحیه افراد هم این بود که در گیر و دار حمله مشرکین سنگى به سوى رسول خدا (ص) پرتاب شد و آن سنگ دندان آن حضرت را شکست و قسمتى از لب و صورت را نیز شکافت و دیگر آنکه همچنان که آن حضرت مشغول دفاع و حمله بود یک بار در گودالى که مشرکین سر راه مسلمانان حفر کرده بودند افتاد که على (ع) و طلحه آن حضرت را از جا بلند کرده و برخى که صورت خونآلود و مجروح و نیز افتادن آن حضرت را بر زمین دیده بودند یقین به صحت این خبر و درستى آن شایعه کردند و آنچه را دیده بودند به دیگران نیز مىگفتند.
و در برخى از تواریخ علت دیگرى نیز براى این شایعه ذکر کردهاند و آن این بود که یکى از مشرکان به قصد کشتن رسول خدا (ص) پیش آمد و مصعب بن عمیر را که پیش روى آن حضرت مىجنگید و از آن حضرت دفاع مىکرد و ضمنا شبیه رسول خدا (ص) نیز بود به قتل رساند و خیال کرد رسول خدا را به قتل رسانده و آن فریاد را سر داد.
ما محمد را تنها گذاشتیم!
کسانى که با رسول خدا (ص) ماندند
آنچه بر طبق تواریخ مسلم است آن است که در معرکه احد بیشتر مسلمانان فرار کرده و رو به هزیمت نهادند و پیغمبر(ص)هر چه فریاد زد: من رسول خدا هستم و کشته نشدهام به کجا فرار مىکنید؟ گوش ندادند، و حتى برخى مانند عثمان بن عفان و زید بن حارثة تا چند فرسنگى مدینه گریختند و به گفته طبرسى سه روز نیز از ترس مشرکین در کوهى به نام «جعلب» توقف کردند، و پس از سه روز به مدینه آمدند.
و گروهى نیز مانند عمر بن خطاب و طلحة بن عبید الله تا پشت جبهه جنگ گریختند و در آنجا توقف کردند تا ببینند سرانجام جنگ چه خواهد شد.
ابن هشام و طبرى و دیگران نقل کردهاند که انس بن نضر یکى از مسلمانان در همان حال بر آنها عبور کرد و با شدت ناراحتى از آنها پرسید: چرا اینجا نشستهاید؟ گفتند:رسول خدا که کشته شد؟!انس گفت:زندگى پس از کشته شدن رسول خدا به چه درد مىخورد؟ برخیزید و به میدان جنگ بروید و همانند او شربت شهادت را بنوشید!
و در نقل دیگرى است که گفت: اگر محمد کشته شد خداى محمد که کشته نشده برخیزید! این را گفت و به دنبال آن به میدان جنگ آمد و مردانه جنگید تا کشته شد.
و اما افرادى که با پیغمبر (ص) ماندند و با کمال رشادت و ایمان جنگیدند، چند نفر معدود بودند که از آن جمله به اتفاق اهل تاریخ در درجه اول على بن ابیطالب (ع) بود. و بقیه مورد اختلاف است.
تهیه و تنظیم برای تبیان: ابوذر سلطانی
