تبیان، دستیار زندگی
كسى را به ستیز دعوت مكن، اما اگر تو را به مبارزه دعوت كردند، براى دفاع از خود، جنگ را قبول كن. زیرا شخص ستیزه جو، ستمگر است، و ستمگر بر خاك مى‏افتد و مغلوب مى‏شود.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ستیزه جویی مجاز!

فریاد کشیدن

قال امیرالمومنین علی(علیه‎السلام)

لا تدعوك الى مبارزه، و ان دعیت الیها فأجب، فان الداعى باغ و الباغى مصروع؛ كسى را به ستیز دعوت مكن، اما اگر تو را به مبارزه دعوت كردند، براى دفاع از خود، جنگ را قبول كن. زیرا شخص ستیزه‎جو، ستمگر است، و ستمگر بر خاك مى‏افتد و مغلوب مى‏شود.(1)

شرح حدیث:

یكى از افتخارات فراوان اسلام، این است كه در دستورات آن هیچگاه دعوت به ستیزه وجود ندارد. زیرا اسلام، دین صلح و صفا و آشتى است، و قادر است كه تمام مسائل را با منطق قوى و دلایل روشن و محكم خود حل كند. و به خاطر همین برخوردارى از منطق و دلیل است كه هیچگاه پیغمبر(صلی الله علیه و آله) و ائمه معصوم(علیهم‎السلام) لازم نمى‏دیدند كارها را با زور پیش ببرند، و رفتار جنگ طلبانه داشته باشند و جنگى را شروع كنند.

در جنگ‎هاى صدر اسلام، هیچگاه حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) و مسلمانان براى جنگ پیشقدم نمى‏شدند و به جنگ كسى نمى‏رفتند. بلكه این دشمنان اسلام بودند كه یا به طرف مسلمانان لشكركشى می‎كردند، یا آنقدر به آزار و اذیت و شكنجه مسلمین مى‏پرداختند كه آنها هم براى دفاع از خود ناچار از جنگیدن مى‏شدند.

دلیل این كه اسلام، پیشقدم شدن در جنگ و جنگ‏طلب بودن را جایز نمی‎داند. این است كه هر كس جنگ‏طلب باشد، و با برپاكردن جنگ به كشتار و تجاوز دست بزند،"ستمگر" است. و ستمگر نیز، سرانجام بر خاك مى‏افتد و مغلوب می‎شود. پس اسلام، هرگز دستور جنگ‏طلبى نمى‏دهد، چون هرگز نمی‎خواهد پیروانش ستمگر باشند.

اما همان اندازه كه اسلام، مسلمانان را از جنگ‏طلبى بر حذر می‎دارد، به همان اندازه هم، هر مسلمانى را موظف می‎سازد كه در برابر جنگ‎طلب‎ها، از خود دفاع كند. زیرا دفاع نكردن در برابر جنگ‎طلب‎ها، دلیل خوارى و زبونى است، و اسلام هرگز نمی‎خواهد كه پیروانش خوار و زبون باشد و به دیگران، اجازه كشتار و تجاوز بدهد.

به همین دلیل است كه امام(علیه‏السلام) نیز مى‏فرماید كه مسلمانان نباید جنگ طلب باشند، اما اگر جنگى به آنها تحمیل شد، باید به هر قیمتى كه هست از خود دفاع كنند و حتى "با چنگ و دندان به جهاد برخیزند و به زمزمه‏هاى شوم صلح و سازش اعتنا نكنند."

پی‎نوشت:

1- نهج البلاغه، ح/233 .

برگرفته از پندهاى كوتاه از نهج البلاغه، هئیت تحریریه بنیاد نهج‏البلاغه .

گروه دین و اندیشه تبیان، هدهدی .

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.