مشکل دیرینه عشق

بی شک کسانی در این دنیا هستند که مشمول این توصیف ها قرار می گیرند  از ما و منی گذشتند ودر وادی فنا جز محبوب را ندیدند و نخواستند. در این دوران هم کسانی هستند و خواهند بود تا حجتتی باشند برای اهل آن زمان که ان راحل الیک قریب المسافه هنوز طراوت و لذت نماز های آقای بهجت در عمق وجود کسانی که نماز آن عارف خراباتی را درک کردند  به یاد گار مانده است  یاد چون اویی و کمی قبل تر از او مثل علامه طباطبایی تلنگری و سیقلی است بر روح زنگار گرفته از غفلتمان تا شاید در وزش نسیم یادشان مرغ جان هوای آشیان کند و بهانه دل برای وصال، عزم رفتن کند .آنان چگونه بودند و چگونه زیستن سرمشقی است برای کسانی که تمنای دل کندن از دنیا و بار یافتن به مقام حضرتش را دارند .

علامه طباطبایی از دوران نوجوانی به انجام تکالیف شرعی واعمال عبادی مقید بود، ذکر خدا بر لب داشت و نوافل را به جا می‏آورد، شب‏های ماه‏مبارک رمضان تا صبح بیدار بود و پس از مطالعه به دعا و تلاوت قرآن و اذکار مشغول‏می‏شد. ⁽²⁾ در ایام لیالی رمضان مقید بود دعای سحر را با افراد خانواده بخواند. ⁽³⁾

فرزند علامه نجمه السادات طباطبایی از قول مادرش قمر السادات طباطبایی‏نقل کرده که علامه در ایامی که در نجف بود پس از اقامه نماز شب نمی‏خوابید و درفاصله بین نوافل شب و نماز صبح با برادرش سید محمد حسن الهی به مباحثه می‏پرداخت‏یا خط تمرین می‏کرد. ⁽⁴⁾

بنا به اظهارات علامه حسن زاده آملی، علامه طباطبایی همواره مراقب نفس خویش بودو از خدا غافل نمی‏شد و این امر در صورت و رفتار و حرفشان پیدا بود که ایشان درپیشگاه دیگری قرار گرفته، هرچند که به صورت ظاهر بدنش با دیگران بود، مشخص بودکه در محضر دیگری نشسته است و این حالات مصداقی از سخن امام صادق(ع) در مصباح‏الشریعه است که می‏فرماید: العارف شخصه مع الخلق و قلبه مع الله بدن عارف با خلق‏و دلش با خداست ولامونس له سوی الله و هو فی ریاض قدسه مترود و من لطائف فضله‏متزود، توشه‏اش آن سویی است، قلبش در پیشگاه ملکوت عالم آمد و شد دارد و بر اثراین مراقبت‏به صفت ملکوتی متصف و بدان خو گرفته بود. ⁽⁵

استاد عبدالله جوادی آملی خاطر نشان نموده‏اند: علامه طباطبایی روح بسیارمتعالی و حساسی داشت و وقتی از خدا صحبت می‏شد آن قدر حالات عجیب از خود نشان‏می‏داد که انسان متحیر می‏شد که واقعا در این مواقع در کدام عالم سیر می‏کنند. ⁽⁶⁾

علامه طباطبایی بر چهار کتاب مهم عرفانی; یعنی تمهید القواعد، شرح فصوص قیصری،مصباح الانس صدرالدین قونوی و فتوحات محی الدین عربی تسلط کامل داشت و درتدریس و بررسی آنها صاحب نظر بود و در واقع در فن عرفان اجتهاد داشت و در مسیرکشف و شهود و سیر و سلوک از اساتیدی چون آیه الله سید علی قاضی طباطبایی (13601285 ه. ق) و سید حسین بادکوبه‏ای (1293 1358 ه.ق) (7) بهره‏مند گشت.

در واقع به فرمایش مقام معظم رهبری حضرت آیه الله العظمی خامنه‏ای: «چهره‏معنوی علامه طباطبایی سیمای پرصلابت مردی بود که ایمان استوار و عرفانی راستین رابا دانش گسترده و عمیق توام ساخته و با آمیزه شگفت‏خویش ثابت کرده بود که اسلام‏می‏تواند سوز درون دل سوختگان شیفته را با عقل راسخ فرزانگان فرهیخته یکجاگردآورد». ⁽⁸⁾

و به قول شاعر معاصر زکریا اخلاقی:

نور اشراق زسر تا قدمش می‏بارید

 گرچه خود صاحب پاینده‏ترین برهان بود

 باغ نیلوفری حکمت و عرفان و ادب

از شمیم خوش اندیشه‏اش آبادان بود

 دلبر از پیش خود آموختش اسرار سلوک

 که بر او مشکل دیرینه عشق آسان بود ⁽⁸⁾

_{^{رضایی گروه حوزه علمیه}}

1.مفاتیح الجنان مناجات المحبین

2.یادنامه استاد علامه طباطبایی، ص‏131.

3. مجله نور علم، دوره سوم، شماره 9، ص‏68.

4. مجله زن روز، شماره 892، شنبه 29 آبان 1361.

5. کیهان اندیشه، شماره مسلسل 26، ص‏9.

6. مجله زن روز، همان.

7. درباره این عالم نامدار نگاه کنید به مقاله نگارنده در مجله پاسدار اسلام،آبان ماه 1357، تحت عنوان نامداری ناشناخته.

8.. آینه عرفان (ویژه دهمین سالگرد رحلت علامه طباطبایی آبان ماه‏1370.

9.- کیهان اندیشه، شماره مسلسل 26، مهر و آبان 1368، ص‏40.

.