فسقلی ها معتاد نشوید
زمانی كه در برنامه‌های تلویزیون از گزارش و خبر به وضعیت هوا می‌پرید یا برنامه دیگری مثل فیلم‌های آموزشی را انتخاب می‌كنید، آیا می‌دانید كه كدام یك از آنها برای فرزند شما بهتر است و كدام یك او را زرنگ‌تر و باهوش‌تر بار می‌آورد؟ و آیا اساسا این برنامه‌ها تاثیری مثبت بر بچه‌ها دارند؟ محققان مركز رسانه‌ها و سلامت كودكان دانشگاه هاروارد و بیمارستان كودكان به‌طور مشترك گزارشی را منتشر كردند. آنها تاثیرات تلویزیون بر 827 كودك در فاصله سنی تولد تا 3 سالگی را مورد ارزیابی قرار دادند. مادران این كودكان پرسشنامه‌هایی را درباره اینكه فرزندانشان چند ساعت در روز تلویزیون تماشا می‌كنند پر كردند كه نتایج استخراج شده به‌طور متوسط یك ساعت و نیم در روز را نشان می‌داد.
براساس تحقیقات مركز رسانه‌ها و سلامت كودكان، 68 درصد بچه‌های 2 ساله هر روز از رسانه‌های تصویری استفاده می‌كنند و حتی یك چهارم آنها در اتاق‌های خوابشان تلویزیون دارند! جالب اینجاست كه والدین، كودكان را از تماشای تلویزیون منع نمی‌كنند چون عقیده دارند كه برخی از برنامه‌های تلویزیونی و ویدئویی جنبه آموزشی و تربیتی دارند و گزارش منتشر شده نشان می‌دهد كه برخی از آنها فكر می‌كنند تماشای برنامه‌های آموزشی و تربیتی تلویزیون برای ذهن كودك مناسب است!
این تحقیق همچنین نشان می‌دهد؛ اغلب والدین كودكان معتاد به تلویزیون كه به‌طور مداوم در معرض این رسانه قرار گرفته‌اند معتقدند كه تلویزیون به رشد كودكان كمك می‌كند! بنابراین مهم است كه تاثیرات تماشای تلویزیون بر رشد شناختی بچه‌ها تعیین شود. به عبارتی دیگر والدین فكر می‌كنند كودكان با تماشای تلویزیون در دوران تولد تا 3 سالگی، باهوش‌تر خواهند شد. آیا واقعا باهوش‌تر هستند؟ احتمالا خیر! چون بعد از تطبیق داده‌های این تحقیق با فاكتورهایی چون سن و آموزش نشان داده شد كه بچه‌هایی كه از سنین كم در معرض برنامه‌های تلویزیونی و حتی برنامه‌های آموزشی آن قرار می‌گیرند، نسبت به سایر كودكان توانایی بیشتری در یادگیری لغات، درك بصری و... ندارند. از سوی دیگر تحقیقات این مؤسسه نكته دیگری را نیز روشن می‌كند: برخلاف تصور والدین و اعتماد محض آنها به برنامه‌های آموزشی و غیرآموزشی تلویزیون، محققان انتظار داشتند كه این كودكان حداقل بدتر از دیگران نباشند. چون در پایان مشخص شد كه این كودكان از نظر توانایی درك لغات و شناخت و ادراك از محیط پیرامون در وضعیتی بدتر از سایر كودكانی هستند كه در معرض تلویزیون قرار نمی‌گیرند.
نویسنده‌ای با مطالعه گزارش تحقیقاتی مركز رسانه‌ها و سلامت كودكان علل تشویق كودكان از سوی والدین و به‌ویژه مادرانشان به تماشای تلویزیون را با عوامل اجتماعی مرتبط دانسته و معتقد است كه فاصله بین خانواده‌ها و عدم‌همبستگی‌های قبلی بین فامیل منجر به بروز چنین اشتباهاتی از سوی والدین نسبت به فرزندانشان شده است. وی در تبیین این موضوع می‌گوید زندگی امروز امكان ارتباط با سایر اعضای فامیل را برای مادر و كودك از بین برده و باعث شده كه مادر برای سرگرم كردن فرزندش به رسانه‌هایی چون تلویزیون روی آورد. مك كی یك دیگر از محققان مؤسسه مركز رسانه‌ها و سلامت كودكان معتقد است كه تلویزیون امروز به‌عنوان یك پرستار در زندگی بچه‌ها حضور دارد به همین دلیل باید سعی كنیم از میزان تماشای آن از سوی بچه‌ها بكاهیم چون نمی‌توانیم اثرات منفی تلویزیون و برنامه‌های آن را بر كودكان محدود كنیم.
ماری ایوانس اشمیت سرپرست محققان مركز رسانه‌ها و سلامت كودكان در بیمارستان كودكان بوستون هشدار می‌دهد كه اگرچه هنوز تحقیقات ما دیگر اثرات زیانبار تلویزیون را به‌طور مطلق نشان نداده اما والدین باید نسبت به خطرات چاقی، آشفتگی در خواب و احتمال اختلال در توجه و... نیز آگاه باشند. البته در مجموع محققان این مركز اعلام كرده‌اند كه هنوز نمی‌توان به‌طور دقیق اثرات منفی و مثبت تماشای برنامه‌های تلویزیونی و سی دی‌ها و دی وی دی‌های آموزشی را با یك تحقیق بر شمرد اما در شرایط فعلی می‌توان به تحقیقی كه اخیرا منتشر شده استناد كرد و از والدین خواست به جای نشاندن بچه‌ها جلوی تلویزیون، برای آنها كتاب بخوانند.
باید سعی كنیم از میزان تماشای تلویزیون از سوی بچه‌ها بكاهیم چون نمی‌توانیم اثرات منفی تلویزیون و برنامه‌های آن را بر كودكان محدود كنیم.
همشهری
تنظیم برای تبیان: کهتری
مقالات مرتبط
